Aile konutu eşlerin ve daha kapsayıcı haliyle ailenin birlikte ikamet ettikleri ve yaşamlarını sürdürdükleri konut olarak karşımıza çıkar. Türk Medeni Kanunu madde 14’ün gerekçesinde aile konutu, eşlerin bütün yaşam faaliyetlerini gerçekleştirdiği yaşantısına buna göre yön verdiği acı ve tatlı günleri içinde anılarla dolu bir alan olarak tanımlanmıştır. Aile konut şerhi nedir? Kanuna göre eşlerden birinin diğer eşin rızasını almadan aile konutu kira sözleşmesini feshetmesi, aile konutunu devretmesi yasaktır. Aile konut şerhi işte bu eşlerden birinin rıza almaksızın tasarrufi işlem yapma eylemlerine sınırlama getirmiştir. Peki aile konut şerhi davası ne işe yarar? Madde gereğince aile konut şerhi ile eşlerden biri diğerinin rızasını almaksınız aile konutunu satamayacak, devremeyecek ve kiraya veremeyecektir. Aile konutu şerhi üçüncü kişilere söz konusu taşınmazın bir aile konutu olduğunu açıklar niteliktedir. Aile konutu şerhi ailenin yaşadığı yeri resmi olarak bildirir. Bu da tapu memurunun iki eşin de rızası olmadan işlem gerçekleştirmesini engeller.
Aile Konutu Şerhi Nasıl Konulur?
Aile konutu şerhi nasıl konulur sorusuna cevap verebilmek için Türk Medeni Kanunu’na göz atıyoruz. TMK uyarınca aile konutu olarak belirlenen taşınmaz malın maliki olmayan eş tapu kütüğüne konutla ilgili gerekli olan şerhin verilmesini tapu müdürlüğünden talep edebilmektedir. Tapu memurunun gerekli işlemleri yapıp aile konutu şerhini koyması gerekmektedir. Yani tapu konutu şerhi nasıl konulur sorusunun cevabı eşlerden birinin tapu sicil müdürlüğüne başvurmasıyla cevap bulacaktır. Bundan bağımsız olarak aile konutu şerhi konulması hakimden de istenebilmektedir. Aile konutu şerhi davası yoluna çoğunlukla taşınmazın aile konutu olup olmadığı üzerine bir uyuşmazlığın varlığı halinde başvurulur. Unutulmamalıdır ki aile konutu şerhi koydurmak isteyen eş diğer eşin rızasını almak zorunda değildir. Aile konut şerhinin tapu kütüğüne yazımı işlemi sırasında herhangi bir harç ve ücret alınmadığını da belirtmek gerekir.
Aile Konutu Şerhi İçin Gerekli Belgeler
Aile konutu şerhi için gerekli belgeler nelerdir ? Aile konut şerhi eşlerden birinin diğerinin rızası olmaksızın söz konusu taşınmaz üzerinde tasarrufi işlem yapmasını önlemeyi sağlar. Aile konutuna şerh koydurmak için iki eşin de rızasına gerek bulunmamaktadır. Eşlerden birinin kötüniyetli işlem yapmasını önlemek amacıyla diğer eş tek başına aile konutuna şerh koydurabilecektir. Aile konutu şerhi için gerekli belgeler:
Şerh koydurmak isteyen eşin aile konutu şerhi dilekçesi ile evlilik cüzdanları, yerleşim yeri belgesi ve vukuatlı aile nüfus kayıt belgesi ile Tapu Sicil Müdürlüğüne başvuru yapması gerekmektedir. Yerleşim belgesi muhtarlıktan alınabilmektedir. Yerleşim belgesi apartman yönetiminden de alınabilmektedir. Bunun yanında vukuatlı aile nüfus kayıt belgesini de nüfus müdürlüğünden temin edebilmektesiniz. Eğer aile konutuna şerh konulması işleminde bir temsilci var ise, bu temsile ilişkin belgenin de bulunması gerekmektedir. İşbu belgelerin haricinde şerh koydurmak isteyen tarafın fotoğraflı nüfus cüzdanı, pasaport veya avukat kimliği ile vesikalık fotoğrafları, T.C. Kimlik ve vergi numarası da aile konut şerhi için gerekli belgeler arasındadır.
Aile Konutu Şerhi Haciz Konulmasını Önler Mi?
Aile konutu şerhi haciz konulmasını önleyecek midir ? Eşlerden birinin borcu sebebiyle başlatılacak işlemlerde aile konutu şerhi haciz için diğer eşin rızası gerekli midir? Aile konutu şerhi yalnızca eşlerden birinin rızası olmaksızın aile konutunun satılması, devredilmesi ya da kiralanması/kira sözleşmesinin feshedilmesi noktasında bir yasaklama getirmektedir. Şerh konulmuş bir taşınmazın haciz işlemlerine konu olmayacağına dair bir hüküm Kanunda bulunmamaktadır. İcra İflas Kanununa göre aile konutu şerhine konu olan taşınmazın haczi mümkündür ve bu işlem için borçlu olmayan eşin rızası aranmamaktadır. Aile konutu olan taşınmaz üzerindeki şerh haciz işlemleri ile kalkacaktır.
Aile Konutu Şerhi Konulan Ev Satılabilir Mi?
Aile konutu şerhi konulan ev satılabilir mi, aile konut şerhi taşınmazın satılmasına engel olacak mıdır? Hayır engel olmaz, Şerh konulan ev satılabilirdir. Çünkü Kanunun aile konutunu düzenlediği hükümler aile konutunun eşlerden birinin diğerinin rızası olmaksızın satış, kira sözleşmesini fesih ve devretme işlemlerini yasaklamaktadır. Yani aile konutu şerhi ev satılabilir mi sorusu: Evet, ancak bu satış işlemi eşlerin birlikte rızası alınmadan yapılamayacaktır, olarak cevaplanmalıdır.
Aile Konutu Şerhi İcra Satışına Engel Mi?
Aile konutu şerhi icra satışına engel mi, cebri icra yolu ile aile konutunun satılması mümkün müdür? Hayır, aile konutu şerhi icra satışına engel değildir. Aile konut şerhi konması haczi önleyemediği gibi icra satışını da engelleyemeyecektir Bahsettiğimiz üzere aile konutu şerhi yalnızca eşlerden birinin, diğerinin rızasını almaksızın tasarrufi işlem yapmasını engelleyebilmektedir. Yani borçlu eş, diğer eşten izinsiz evi satamayacaktır ancak şerh konulması icra satışını da engelleyemez. Aile konutu şerhi icra satışı üzerine bir Yargıtay kararı:
T.C YARGITAY 12. Hukuk Dairesi’nin 2009/21405 esas nolu 2010/3267 karar nolu ilamına konu olayda, borçlu adına kayıtlı gayrimenkulün haczi satışına borçlunun eşi TMK m.194’e dayanarak aile konutu şerhi bulunan taşınmaz üzerinde haczin kaldırılmasını ve satışın durdurulmasını talep etmiştir. Mahkeme söz konusu gayrimenkul üzerinde aile konutu şerhi olmasına rağmen borçlunun eşinin rızası olmadan haciz konduğuna ve diğer eş ile çocukların aile konutunda ikamet etmeleri ile TMK m.194 uyarınca haczin kaldırılması ve satışın durdurulmasına karar vermiştir. Ancak TMK m.194’de konu düzenleme aile konutu şerhinin borçlunun borcu üzerine icra takibine müteakip satışına engel teşkil etmemektedir. Alacaklının mahkemenin vermiş olduğu satışın durdurulması kararını temyiz itirazı kabul edilmiş olup mahkeme kararının ise İİK m.366 ve HUMK m.428 uyarınca BOZULMASINA karar verilmiştir.
Aile Konutu Şerhinin Kaldırılması İşlemleri
Aile konutu şerhinin kaldırılması tıpkı koyulması gibi aynı işlemle gerçekleşmektedir. Yapılması gereken aile konutu şerhi koydurmak için başvuran eş tarafından tapu müdürlüğüne başvurmaktır. Aile konutu şerhi elbette eşlerin birlikte başvurması yoluyla da yapılabildiği için, böyle bir durumda yine eşler birlikte başvurmalıdırlar. Ancak eşlerin birlikte şerh koydurduğu durumda lehine şerh verilen eş de başvuru yapabilmektedir. Aile konutu şerhinin kaldırılması, evliliğin iptali veya boşanma halinde kararın tapu müdürlüğüne gösterilmesi suretiyle gerçekleşebilmektedir. Şayet eşlerden birinin vefat etmesi halinde, lehine şerh verilen eş vefat etmiş olsa bile, diğer eş tarafından aile konutu şerhi kaldırılabilecektir. Aile konut şerhinin dava yolu ile kaldırılması için şerhe konu taşınmazın aile konutu olmadığının ispatlanması gerekmektedir. Aile konutu şerhinin kaldırılması işlemlerinin nasıl yapılacağı ile alakalı iletişim bölümünden bize ulaşabilirsiniz.
Aile Konut Şerhi Dilekçesi Yazımında Avukatın Önemi
Aile konut şerhi dilekçesi yazımında en başta aile konutuna şerh koydurmak isteyen eşin adı soyadı ve adresi belirtilmelidir. Dilekçe konusu aile konutu şerhi konulması talebi olacaktır. Dilekçe yazılırken söz konusu taşınmazın bulunduğu mevkii belirtilmeli, hukuki dayanak belirtilmeli ve şerh konulmak istenen taşınmazın aile konutu olduğu ispatlanmalıdır. Aile konutu şerhi bilindiği üzere, kötüniyetli eşin diğer eşten habersiz olarak konutu satmasını, devretmesini ya da kira sözleşmesini feshetmesini engeller niteliktedir. Aile konutu şerhi dilekçesi yazımında şerh konulması için gerekli bütün bilgiler tam ve doğru yazılmış, belirtilmiş olmalıdır. Talebin karşılık bulması açısından yapılması gereken hareket uzman bir avukat ile görüşülüp hukuki destek almak olacaktır.
Topo Hukuk