Bilim insanları eskiden, Dünya’nın yüzeyine ulaşan radyasyon seviyesindeki tarihsel artışların Güneş rüzgarlarından kaynaklandığını düşünüyordu.
Independent Türkçe’nin haberine göre Proceedings of the Royal Society A adlı hakemli bilimsel dergide yayımlanan yeni bir çalışmada bu radyasyon akışı çok daha güçlü ve gizemli bir kaynaktan geliyor olabilir. Avustralya’daki Queensland Üniversitesi’nden astrofizikçi Benjamin Pope, “Anlamadığımız bir tür aşırı astrofiziksel olgu var ve bu aslında bizim için bir tehdit olabilir” diye konuştu.
RADYOAKTİF İZOTOPLAR İNCELENDİ
Çalışmanın arkasındaki bilim insanları, ağaç halkalarındaki “karbon 14” diye bilinen radyoaktif izotopları inceledi. Bu elementler, gezegene tarih boyunca ulaşan radyasyon seviyelerindeki artışı gözler önüne seriyor.
Radyasyon seviyelerinde dönem dönem meydana gelen uzun erimli artışları ilk kez Japon fizikçi Fusa Miyake keşfetmişti. O yüzden bu artışlar “Miyake olayları” diye biliniyor.
Pope’a göre, son 10 bin yılda 6 Miyake olayı oldu. Bunlardan sonuncusu MS 993’te gerçekleşti.
Şimdiye kadar, bu artışların Güneş’teki aktivitenin arttığı “solar maksimum evrelerinde” meydana geldiğine inanılıyordu. Ancak ağaç halkaları, artışların maksimum evrenin dışında da meydana geldiğini ortaya koydu.
Bunun yanı sıra bazı ani artışların çok uzun sürmesi de soru işaretleri yarattı.
ABC News’e konuşan Pope, “Bu olaylardan en az ikisi ve belki de üçü, bir yıldan uzun sürmüş” dedi:
Şaşırtıcı bir durum. Zira bu bir Güneş patlamasıysa artış bu kadar uzun süremez.
GÜNEŞ RÜZGARLARINDAN 100 KAT GÜÇLÜ
Güneş patlamalarının uzaya savurduğu radyoaktif parçacıklara Güneş rüzgarı adı veriliyor. Bu rüzgarlar bazen Dünya’ya ulaşıyor ve telekomünikasyonda aksamalara neden oluyor.
Gezegene ulaşan son son güçlü Güneş rüzgarı olayı 1859’da meydana gelmişti. Carrington Olayı diye bilinen hadise, iletişim altyapısına ciddi zarar vermişti.
Öte yandan, bilim insanları Miyake olaylarına yol açan kozmik olayın Carrington’dan 100 kat daha güçlü olduğunu ifade ediyor.
GİZEMLİ KAYNAK NEDİR?
Daha önce bu gizemli olayların gama ışını patlamaları, süpernovalar ve gezegenin yakınındaki nötron yıldızlarından kaynaklanabileceği öne sürülmüştü.
Pope, “Bu sorunu çözmemiz gerçekten önemli. Zira Carrington Olayı bile bu Miyake olaylarından 100 kat küçüktü” ifadelerini kullandı.
Öte yandan Pope, Güneş seçeneğinin yine de ihtimal dışı olmadığını söylüyor. Hatta Güneş, bu radyasyon yağmurları açısından halen en olası kaynak.
Bilim insanına göre Güneş’te hızla art arda meydana gelen patlamalar bir çeşit yaylım ateşi yaratıyor olabilir.
Araştırma ekibinden fizikçi Andrew Smith, “Bu olayların ciddiyetini gerçekten anlamamız gerekiyor” dedi:
Kısa ölçekte bile böyle bir olay yaşarsak kaosa sürükleniriz.