Pandemi öncesinde yaklaşık 7 milyar dolarlık büyüklüğe ve yıllık yaklaşık yüzde 7 büyüme oranına sahip olan güneş koruyucu ürünleri pazarında, kayıp bir yıl daha yaşanıyor. Önceki yazların aksine bol çeşit ve ürünün bulunduğu, kampanyalarla dikkat çeken güneş ürünleri stantları bu yıl ne marketlerde ne de eczanelerde görülüyor. Rafl arda ürün çeşidi az, tüketiciler istedikleri ürünü bulamamaktan şikayetçi. Şikayetleri değerlendiren sektördeki firmalar ise neden olarak filtre tedarikini işaret etti. DÜNYA’ya konuşan gerek ithalatçı gerekse üretici firmaların hepsi, “Güneş koruma ürünlerinde filtre sorunu yaşanıyor. Eskiden 12 haftada teslim edilen filtreler 20 haftada gelmedi. Hal böyle olunca üretim aksadı. Bu yazı kaçırmış olduk” sözleriyle yaşananları özetledi.
Filtrenin tedarikçisi ABD
Yurtdışında birçok markaya güneş kremleri üreten Rebul’un İş Geliştirme Müdürü Azra Bedir, “Bu sezon kaçtı” ifadesini kullandı. Sektörde özellikle filtreler bakımından mevzuat değişikliği olduğuna dikkat çeken Bedir, şöyle konuştu: “Geçen sene itibarıyla hayatımıza mineral filtre girdi. Öncesinde organik kimyasal filtreler kullanılıyordu. Ancak bunlarda yer alan iki madde insan ve çevre sağlığına zarar veriyor diye yasaklandı. Bunlardan biri avobenzon diğeri ise oksibenzon. Avrupa bu içerikleri yasakladı. İnsanda hormonal dengeden sorumlu olan endokrin sistemini etkilediği tespit edildi. Dolayısıyla mineral filtreler kullanılması gerekiyor. Mineral filtrelerin de hem fiyatları çok yüksek hem de herkes yüklenince tedarik süreleri uzadı. Bu filtrelerin temin edildiği ana yer Amerika. Fransa’da da var ama en büyük Amerika.”
Bedir’in verdiği bilgilere göre mineral filtrelerde sipariş planlamasının iyi yapılmaması 2022 yaz sezonunda piyasaya ürün sıkıntısı olarak yansıdı. “Normalde 12 hafta olan sipariş teslim süreleri 20 haftaya kadar çıktı. Ayrıca maliyetleri de yüzde 30-40 arttı. Hala kimyasal filtreler kullanan üreticiler var. Bu nedenle güneş kremi alırken dikkatli olmak da gerekiyor” diyen Bedir, piyasaya yeni markaların da girdiğine dikkat çekti.
Esterlerde de problem var
Azra Bedir’in dikkat çektiği bir başka konu da güneş kremlerinde önemli olan esterler. Kremlere kıvam veren bu yağların da formülasyon için olmazsa olmaz değer içerdiğini ifade eden Bedir, bir buçuk yıldır ester tedarikinde ciddi sıkıntılar yaşandığının altını çizdi. Bedir, “Stoklar tükendi. Genelde güneş ürünleri hammaddelerinde bir yıl önceden organize olmanız lazım. 2023 yazı için en geç aralıkta tüm hammadde siparişlerini vermiş olmam lazım. Şubatta üretmek ve yaza yetişmesi için iyi plan yapılmalı. Ancak pandemi nedeniyle bu gerçekleşmedi. Hammadde fiyatları filtrelerde yüzde 30-40 arasında, esterlerde yüzde 50 arttı. Türkiye bunların hepsini dışarıdan alıyor. Her ülke farklı oranlarda bu krizden etkilendi” diye konuştu.
Zengin Ruslar free shop’tan aldı
Kale Kimya Satış Direktörü Burcu Yılmaz ise piyasayı turist profilindeki değişimin etkilediğini belirtti. Şirketleri adına iyi bir planlama yaptıklarını ve üretim sıkıntısı yaşamadıklarını söyleyen Yılmaz, “Bu yıl turist profilinde önemli bir farklılaşma oldu. Antalya bölgesindeki üreticilerimizden ‘satışlar azalacak, yüksek kategorideki turist alışverişini free shop’lardan yaptı. Talep düşük’ bilgisi aldık. Kurdan dolayı fiyatlar arttı. Market fiyatlarıyla eczane fiyatları kafa kafaya geldi” yorumunu yaptı.
Üretim yüzde 50 azaldı
Bioderma, Etat Pur gibi markaların çatı şirketi NAOS’un Türkiye Genel Müdürü Bayram Kaymak da güneş kremlerindeki filtre tedariki sorununun tüm ülkeleri etkilediğinin altını çizdi. Güneş koruyucularda stok problemi yaşandığını belirten Kaymak, sektörün kötü bir yaz geçirdiğini söyledi. Kaymak, sorunun üretime yansıdığının vurgulayarak, “Bu yaz üretim kısıtlı kaldı. Ortalama yüzde 50 düşüş var. Oysa güneş koruyucular her yıl fazla fazla üretilirdi. Türkiye yıllık 5 milyon kutu güneş kremi pazarına sahip. Pazarın ihtiyacını yüzde 30’lara varan oranlarda karşılayamayanlar bile var. Halen hammadde tedarikinde güncellemeler geliyor ama artık sezon bitti” dedi.