Yazılı tarih öncesi dönemin efsanelerle dolu olduğunu söyleyebiliriz. Pek çoğu dönemin hayalcileri tarafından efsanelere dönüştürülmüş hikayelerdir. Bazıları Tevrat ve İncil gibi kutsal kitaplarda geçiyor olsa bile bunların tahrif edildiğine inanıldığı için her hikayeye gerçek gözüyle bakamayız. II. Nebukadnezar adıyla bilinen ve Dünyanın Yedi Harikası’ndan biri olan Babil’in Asma Bahçeleri’ni yaptırdığı söylenen kral da bu efsanelerden bir tanesi.
Kral Nebukadnezar hakkında elbette sözlü tarihin aktardığı ve daha sonra yazılı kaynaklara aktarılan pek çok hikaye var. Bu nedenle onun tam anlamıyla bir hayal ürünü olduğunu söyleyemeyiz ama yine de anlatılan hikayelerde bazı abartmalar olduğu açıktır. Tarihle aranız pek iyi olmasa bile bu ismi The Matrix filminden hatırladığınıza eminiz. Gelin Kral Nebukadnezar kimdir biraz daha yakından bakalım.
Güçlü bir komutan: II. Nebukadnezar kimdir?
Keldani Hanedanı tarafından kurulan ve Yeni Babil İmparatorluğu adıyla anılan devletin kurucusu, Nebukadnezar’ın babası Nabopolassar’dır. Tahminen milattan önce 634 yılında doğmuş olan Nebukadnezar, babasının sağlığı döneminde devletin en güçlü komutanlarından biriydi.
Nebukadnezar’ın komutasındaki ordular, Asurlular devletine karşı mücadele ediyorlardı. Asurluların Mısırlılar ile ittifak yapması sonucu rotayı Mısır’a çeviren Nebukadnezar ve ordusu, Firavun II. Necho’ya karşı yaptıkları Karkamış Savaşı’ndan galip ayrıldılar. Bu büyük galibiyet sonrası durmayan Nabukadnezar, Suriye ve Filistin topraklarını da Babil devleti hakimiyeti altına aldı.
Kral II. Nebukadnezar adıyla tahta çıkıyor:
Nebukadnezar, ordusu ile birlikte ilerlemeyi sürdürdüğü sırada babasının ölüm haberini alarak Babil’e döndü ve Kral II. Nebukadnezar adıyla tahta çıktı. Milattan önce 601 yılında tahta çıkan Nebukadnezar, hızla en büyük en düşmanlarından biri haline gelmiş Mısır üzerine seferler yapmaya başladı.
Bu sırada Yahuda Krallığı’nda da isyanlar başlamıştı. Rotasını o yöne çeviren Nebukadnezar, milattan önce 597 yılında Kudüs şehrini fethetti. Yaşanan isyanlar sonrası kaybedilen Kudüs, milattan önce 586 yılında yeniden fethedildi. Bu sefer Nebukadnezar, isyanların başlangıç noktası olan Süleyman Mabedi’ni yıktırdı.
Yahuda Krallığı’nı tamamen ortadan kaldıran Nebukadnezar, milattan önce 574 yılında Sur şehrini kendi topraklarına kattı. Milattan önce 567 yılında son bir Mısır seferi daha yapan Nebukadnezar, milattan önce 562 yılında hayatını kaybedince yerine oğlu Amel-Marduk tahta çıktı. Nebukadnezar sonrası Perslerin saldırıları ile birlikte imparatorluk hızla dağıldı.
Rivayete göre karısı için Babil’in Asma Bahçeleri’ni yaptırdı:
Tahta çıktıktan sonra komşu devletlerin de gücünü arkasına almak isteyen Nebukadnezar, Med Kralı’nın kızı Amytis ile evlendi. Böylece krallıklar arası güçlü bağlar kurulsa da Amytis, yeşilliklerle dolu ülkesinden Mezopotamya bozkırına geldiği için pek memnun değildi. Nebukadnezar, bütün hanımcıları kıskandıracak bir proje başlattı.
Yunan coğrafyacı Strabon’un anlattığına göre Babil’in Asma Bahçeleri adı verilen bu yapı teraslardan oluşuyor ve göğün tepelerine kadar çıkıyordu. Her terasta devasa bitkilerin yetiştiği oyuklar vardı. Teraslar arasında özel bir sistemle devamlı su akışı sağlanmış yani yapay nehirler oluşturulmuştu.
Bu harikulade bahçe o kadar büyüktü ki bozkırın ortasında kendi mini ekosistemini oluşturmuştu. Gerçek bir vaha olarak görülen Babil’in Asma Bahçeleri, bugün Dünyanın Yedi Harikası’ndan biri olarak kabul ediliyor. Elbette, yapay bir bahçe olduğu için günümüze kalan herhangi bir iz yok ancak pek çok efsane var.
Aklını kaçırmasına sebep oldu: Nebukadnezar’ın rüyası
Nebukadnezar, dünyanın yaşamış en büyük ikinci kralı olarak kabul ediliyor. Böyle büyük olmasının nedeni, imparatorluğunu o güne kadar görülmemiş kadar geniş topraklara yayması değildi. Onu büyük yapan, ele geçirdiği her bir toprak parçasını gerçek bir cennete çevirmek için yaptığı çalışmalardı. Yani Nebukadnezar yalnızca hırsının değil, iyi bir lider olmanın da peşinde koşuyordu.
Bir rivayete göre Nebukadnezar, ölümüne yakın bir zamanda kötü bir rüya gördü. Bu rüyada şehrin ortasında devasa bir heykel vardı ve yüzü, Nebukadnezar’ın yüzüydü. Heykelin başı altından, gövdesi gümüşten, bel kısmı bronzdan, bacakları demirden, ayakları kildendi. Kahinlerin çoğu bu rüyayı yorumlamaya korktular.
İncil’de ve Tevrat’ta da adı geçen Daniel isimli bir kahin bu rüyayı yorumladı ve Nebukadnezar’ın kurduğu bu devletin yok olup gideceğini söyledi. Rivayet odur ki bu yorumu duyan Nebukadnezar önce depresyona girmiş, daha sonra ise tümden aklını kaçırarak sarayın bahçesinde otlamaya başlamıştır.
The Matrix filminde Nebukadnezar:
The Matrix filmini izleyenler Morpheus tarafından kullanılan geminin adının Nebuchadnezzar olduğunu hatırlayacaklardır. Bu isim hem kutsal kitaplara bir atıftır hem de Nebukadnezar’ın rüyası ile Neo’nun yaşadıkları arasında kurulmuş bir bağlantıdır. Nebukadnezar bir tanrı kral olduğu için geminin önemini çok daha açık bir şekilde göstermektedir.
Dünyanın yaşamış en büyük krallarından biri olan kabul edilen II. Nebukadnezar kimdir sorusunu yanıtlayarak bu efsanevi figür hakkında bilmeniz gerekenlerden bahsettik. Nebukadnezar gibi tarihi karakterlerin popüler kültürdeki yeri hakkındaki düşüncelerinizi yorumlarda paylaşabilirsiniz.