Türkiye’de hane halklarının hayali başlarını sokacak bir ev. Fakat son yıllarda parası olan da konuta yatırım yapmıyor. Satılmayı bekleyen 2 milyon konut stoku olduğu biliniyor. Peki, neden ev sahibi olmak yerine kirada oturmak daha cazip geliyor? Bu konuyu 2 şekilde değerlendirmek gerekiyor.
Birinci kısım dar gelirli ve orta gelir grubu
Bu grup konut almak istiyor fakat yüksek faizler ve aşırı şişirilmiş konut fiyatları yüzünden ev alma hayalini öteliyor. Ya da uzun yıllar kirada oturuyor. Dar gelirli kesimin konut alma hayali sadece TOKİ, tarafından yapılacak konutlara bağlı.
Konut sektörü aç gözlü inşaat patronlarının konut üretirken sadece A grubu ve B gurubu gelir seviyesini hedeflemesi bugün yaşanan durgunluğun en önemli sebebi. Türkiye’de konut almak isteyen alt gelir gurubu ve orta gelir gurubu milyonlarca insan bulunurken çeşitli bahanelerle ‘ucuza konut hayal’ sloganları atan inşaat patronları şimdi ellerinde kalan konutları kime satacaklarını kara kara düşünüyorlar.
İkinci kısım mevduata yatıranlar
Konut sektörünün en büyük alıcısı elinde nakit parası olanlar ya da beyaz yakalı kitleydi. Şu an her iki kesimi de kaybetmiş durumdalar. Elinde sıcak parası bulunan kitle banka mevduatlarını daha karlı görüyor.
1 Milyon TL parası bulunan bir vatandaş konut almak yerine yüksek faiz veren bankalara yönelmiş durumda. Bankadan aldığı yüksek gelirle istediği evde rahatlıkla yaşayabiliyor. Bugün itibarıyla bankaya 1 milyon TL koyan bir kişi 1 ayda yaklaşık 20-25 TL para alıyor. Peki, 1 Milyon TL’ye daire alsa kaça kiraya verebilir? Cevap basit en fazla 3 bin 500 TL ile 5 Bin TL. İşte konut sektörünü de en fazla etkileyen nedenlerden birisi de bu konu.
TÜİK verileri ne diyor?
Nüfusun ev sahipliği oranı azalırken, haneler içinde kiracı olanların sayısı artıyor. Geniş halk kesimleri için ev almak hayal iken, bir kesim ise gayrimenkul zengini.
2018’de kiracılar ev sahiplerine her ay 5 milyar lira yatırdı. Kirada oturan hane sayısı ise 1 yılda yüzde 11 arttı.
Türkiye İstatistik Kurumu’nun 2018 yılı için yayımladığı hane halkı tüketim harcamaları verileri çarpıcı bir gerçeği daha ortaya çıkardı.
Buna göre yurttaşların en önemli gideri konut ve kira harcamaları oldu. Hane halkı 100 liralık harcamasının 23,7 lirasını konut (doğalgaz, elektrik, su vb. faturalar) ve kira için harcıyor. Nüfusun yoksul kesimlerinde ise bu tutar 31,4’e kadar çıkarken, zengin kesimlerde bu tutar 20,3’e kadar düşüyor.
100 HANENİN KAÇI KİRACI?
2002 18,7
2003 21,6
2004 21,2
2005 22,4
2006 21,8
2007 23,1
2008 23,5
2009 22,6
2010 23,8
2011 23,9
2012 24,9
2013 23,2
2014 24,6
2015 26,3
2016 26,0
2017 26,3
2018 28,7
TÜİK verilerine göre 2017’de 6 milyon kiracı hane varken, 2018’de bu tutar yüzde 11 artışla 6,7 milyona fırladı. Buna karşılık krizle beraber kendi evinde oturanların sayısı yerinde saydı. Nüfusun kiracı olan kısmı her ay gelirinin önemli bir kısmını ev sahiplerine veriyor.
Emlak Haber Ajansı