Uluslararası Enerji Ajansı (UEA), dünyanın yıkıcı iklim değişikliğinden kaçmak ve fosil yakıt fiyatlarındaki keskin yükselişlerden kaçınmak için ihtiyaç duyduğu ölçekte enerji yatırımı yapamadığı uyarısında bulundu.
Kuruluş, COP26 olarak bilinen kilit önemdeki iklim değişikliği zirvesine sadece haftalar kala, güneş ve rüzgar gibi yeşil enerjiye yatırımın, gezegeni ısınmadan kayda değer bir şekilde korumak için gerekenden daha az olduğunu kaydetti.
Aynı zamanda, fosil yakıtlara yönelik harcamaların, petrol, doğalgaz ve kömür için talep artışının devam etmesi durumunda, ihtiyaç duyulandan daha az olduğu vurgulandı.
UEA Başkanı Fatih Birol, Çarşamba günü yaptığı açıklamada, “Küresel enerji piyasalarında daha fazla türbülans olacağına ilişkin artan bir risk var. Gelecekteki enerji ihtiyaçlarını karşılamaya yetecek yatırımı yapmıyoruz” dedi.
Enerji krizi gündemden düşmüyor
Bu sert uyarı, devam eden elektrik kesintilerinin Çin ve Hindistan’ı vurması ile birlikte, küresel ekonominin son 10 yılın en fazla sorun yaratan enerji darlığı ile mücadele ettiği bir dönemde geldi. Avrupa’da dahi, gübre üreticileri ve demir-çelik fabrikaları, rekor elektrik ve doğalgaz fiyatlarından dolayı kapanmak zorunda kalıyor.
Diğer taraftan, küresel emisyonlar, 2021 yılında ikinci en büyük yıllık artışını gerçekleştirme yolunda ve tüm zamanların en yüksek seviyesine yaklaşıyor.
Daha önce yeşil enerjide yetersizlik uyarısı yapmıştı
Aralarında ABD, Almanya ve Japonya’nın olduğu sanayileşmiş ülkelerin bazılarına danışmanlık yapan UEA, geçmişte yeşil enerjiye yatırımın az olduğu yolundaki uyarılar üzerinde odaklanıyordu. Ancak kuruluş, amiral gemisi niteliğindeki Dünya Enerji Görünümü raporunda, gezegenin şimdi olduğu gibi fosil yakıtlara ağır bir şekilde bağımlı olmaya devam etmesi halinde, mevcut yatırımların yeterli olmadığının da altını çizdi.
Raporda, “Son yıllarda, petrol ve doğalgaz arzına yönelik yatırımlar sık sık dünyanın durgun ya da hatta düşen talebine doğru yönleniyor gibi görünürken, içten yanmalı motorlu araçların satın alınması ve doğalgaz altyapısının genişlemesi diğer bir yönü işaret ediyor: Giderek artan petrol ve doğalgaz tüketimi” denildi.
Petrol ve doğalgaz yatırımlarının 2020 yılında rekor düşük seviyeye yaklaşmasına yol açan pandeminin bu trendi yoğunlaştırdığına dikkat çeken UEA, “Eğer talep yüksek seviyelerde kalırsa, bu durum önümüzdeki yıllarda sıkışık arza neden olacak ve daha yüksek ve daha volatil fiyat riskini artıracak” dedi.
Enerji maliyetleri yükseliyor
Son bir ayda, kömür maliyeti ton başına 200 doların üzerine çıkarak rekor seviyeye ulaştı ve 2008 yılındaki son emtia balonunda gördüğü zirveyi aştı ve doğalgaz fiyatları Avrupa ve Asya’da tüm zamanların en yüksek seviyesini gördü.
İngiltere’de kısa vadeli elektrik fiyatları bir ara megavat saat başına 400 sterlini (544 dolar) geçti ve normal seviyelerinin 10 katına çıktı. Ve petrol fiyatları, benzin, dizel ve diğer rafine petrol ürünlerine talebin güçlü bir şekilde artması ile birlikte, varil başına 80 doların üzerine çıkarak yedi yılın zirvesine ulaştı.