AB Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Josep Borrell, Türkiye’nin “bölünmüş Kıbrıs adasına” yönelik planlarından endişe duyduğunu belirterek, söz konusu planları “kabul edilemez” olarak nitelendirdi. Borell, Erdoğan’ın açıklaması için “Maraş’ın statüsünü değiştirmek yolunda atılmış, tek taraflı ve kabul edilemez bir karar” ifadelerini kullandı.
Borell açıklamasında ayrıca “AB, uluslararası hukuku ihlal eden tek taraflı eylemlerden ve adada gerilimi artırabilecek, Kıbrıs sorununun kapsamlı çözümüne ilişkin müzakerelere geri dönüşü tehlikeye atabilecek yeni provokasyonlardan kaçınma gereğinin bir kez daha altını çiziyor” ifadelerine yer verdi.
Cumhurbaşkanı Erdoğan konuşmasında, Kıbrıs barış görüşmelerinin ancak “iki devlet” arasında gerçekleşebileceğini söyleyerek, “egemen eşitlik temelinde iki devletli çözüm” tezini tekrarlamıştı. Erdoğan ayrıca, 1974’teki Kıbrıs Barış harekatı sonrası ‘hayalet kent’ görünümüne kavuşan Kapalı Maraş bölgesinin bir kısmının da yeniden yerleşime açılacağını duyurmuştu.
ABD: BMGK KARARLARI İLE ÇELİŞİYOR
ABD Dışişleri Bakanı Antony J. Blinken yayınladığı açıklamada, “ABD, KKTC Cumhurbaşkanı Ersin Tatar ve Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın, Maraş’ın bazı bölümlerinin Kıbrıs Türk hükümetinin kontrolüne devredilmesine ilişkin açıklamasını kınıyor. Bu adım, Maraş’ın Birleşmiş Milletler tarafından idare edilmesini açıkça talep eden BM Güvenlik Konseyi’nin 550 ve 789 sayılı Kararları ile açıkça çelişiyor” ifadelerine yer verdi.
Açıklamada ayrıca, “ABD, Kıbrıs Türklerinin Türkiye’nin desteğiyle Maraş’ta sergilediği eylemleri kışkırtıcı, kabul edilemez ve geçmişteki taahhütlerine aykırı buluyor. Kıbrıslı Türkleri ve Türkiye’yi bugün açıklanan kararı ve Ekim 2020’den bu yana atılan tüm adımları geri almaya çağırıyor” ifadeleri yer aldı.
Bakanlığın açıklamasında, konunun Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’ne (BMGK) taşınacağı bildirildi. Açıklamada, “İki bölgeli, iki toplumlu federasyon” fikrini yansıtan Yunan tezi tekrar teyit edildi.
İNGİLTERE: ENDİŞELİYİZ
Kıbrıs adasındaki garantör devletlerden İngiltere de yayınladığı açıklamayla, Erdoğan’ın Maraş konusundaki açıklamalarına ilişkin endişelerini kamuoyu ile paylaştı. Açıklamada, Birleşik Krallık’ın BM Güvenlik Konseyi kararlarına verdiği desteğin altı çizildi.
Dışişleri Bakanlığının açıklamasında, “Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın, 19-20 Temmuz 2021 tarihlerinde Kıbrıs’a gerçekleştirdiği ziyaret sırasında, Maraş’ın yüzde 3,4’ünü oluşturan bir bölgenin yeniden yerleşime açılmasına ilişkin yaptığı duyurudan derin endişe duymaktayız” ifadeleri yer aldı.
Kararın, Türkiye’yi Maraş’taki eylemlerini durdurmaya çağıran 8 Ekim 2020 tarihli Güvenlik Konseyi açıklamasına aykırı olduğu belirtildi, ayrıca konunun BMGK’ya taşınacağı duyuruldu.
YUNANİSTAN: KIŞKIRTICI VE HUKUKSUZ
Yunanistan Dışişleri Bakanlığı da Maraş’ın bir bölümünün yeniden açılması planlarını kınayan bir bildiri yayınladı. Bakanlık, söz konusu açıklamanın BM Güvenlik Konseyi kararlarının yanı sıra Avrupa Konseyi kararlarını ve uluslararası toplumun çağrılarını ihlal ettiğini belirtti.
Açıklamada, “Türkiye, kışkırtıcı ve hukuksuz davranışlarına derhal son vermeli ve uluslararası hukuka uymalı” ifadeleri yer aldı.