Türkiye’nin ve özellikle İstanbul’un karşı karşıya olduğu en büyük tehlikelerden biri deprem. Olası bir depremden önce vatandaşların en çok merak ettiği konuların başında ise evlerinin depreme dayanıklı olup olmadığı geliyor. Zonguldak Bülent Ecevit Üniversitesi’nden Prof. Dr. Hakan Kutoğlu ve ekibinin özel bir yazılım firmasıyla geliştirdiği, “Deprem Riskim” uygulaması bu soruya cevap bulmayı amaçlıyor. Ücretsiz olarak sunulan aplikasyon sayesinde vatandaşlar evlerinin deprem riskini yüzdesel olarak hesaplayabilecek. Her kullanıcıya 5 adet raporu ücretsiz olarak üretme hakkı tanıyan ‘DepremRiskim’ uygulaması Google Play, Apple Appstore ve HuaweiAppGalery’den indirilebiliyor.
4 bin riskli bina
Uygulama ilk olarak kullanıcılardan analiz yapmak istediği binanın konumunu işaretlemesi isteniyor. Daha sonra sırayla, bina yapım yılının, bina tipi, varsa binada düşey düzensizlik, plan düzensizliği bilgilerinin girilmesi isteniyor. Kullanıcının harita üzerinde seçtiği konuma göre sismisite bölgesi belirleniyor. Ardından da binanın 2007 yılından sonra veya önce yapıldığına ilişkin skor değerleri toplanarak 4 farklı zemin tipi için skorlar belirleniyor. Girilen bilgiler doğrultusunda kullanıcıya hangi sismik bölge içerisinde olduğu, kayalık zemin sonuç skoru, çok yoğun ve sert zemin sonuç skoru, yumuşak zemin sonuç skoru, gibi bilgiler veriliyor. Uygulamayı bu zamana kadar indiren kullanıcıların yaptığı analizde 4 bin 211 bina riskli olarak tespit edilmiş.
“Uygulamamız şu anda bütün Türkiye’de sorunsuz bir şekilde çalışıyor” diyen Başarsoft CEO’su Alim Küçükpehlivan, “Tamamen bilimsel veriler kullanılarak hazırlanan ‘DepremRiskim’ uygulaması ile vatandaşlar binalarının fotoğrafını çekip, yapım yılını sisteme giriyorlar. Daha sonra yapı sistemi ile ilgili birkaç soruyu cevaplıyorlar. Uygulama, binanın risk değerini bilimsel bir altyapı çerçevesinde kullanıcıya raporluyor. 2 ayda ciddi anlamda kullanıcı deneyimi oluşturduk” ifadelerini kullandı.
‘Milyonlarca bina risk taşıyor’
Afet risk ve zarar azaltma kapsamında ülke olarak gidecek çok yol olduğunu belirten Zonguldak Bülent Ecevit Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Hakan Kutoğlu da şunları söyledi: “Deprem sözkonusu olduğunda BM Raporuna göre Risk ve Zarar Azaltma çalışmaları dört dörtlük yapıldığı taktirde, deprem sonrası yapacağınız masraflar 7 kat azalıyor. Dolayısıyla bizim risk ve zarar azaltma evresine daha çok odaklanmamız gerekiyor. Ancak hala milyonlarca konutumuz yüksek afet riski taşıyor. Birçok konut gecekondu niteliğinde ve mühendislik hizmeti almamış.”
5 dakikada risk analizi
‘Depremriskim’ uygulamasının nasıl çalıştığını kendi yaşadığımız binada deneyimledik. Uygulamaya mail adresiyle ücretsiz üye olup giriş yaptıktan sonra çıkan harita üzerinden adresimizi işaretleyerek ya da arama sekmesinden adresi yazarak evin konumunu belirledik. Sırayla, bina bilgileri, bina tipi, düşey düzensizlik, plan düzensizliği bilgilerini girdik. Bilgileri kaydettikten sonra uygulama, zemin tipi analizi, olası sismik tehlikeler için bina görsel tarama raporu, depremsellik bölge analizi gibi verilerden oluşan bir raporlama yaptı. Raporda evimiz, orta-yüksek sismisite, zemin tipi analizi iyi olduğunu gördük. Tüm işlemleri yapmak ise 5 dakikamızı aldı.