Dünya Sağlık Örgütü’nün de açıkladığı gibi yüzde 50’nin üzerinde koruyuculuk sağlayan bütün aşıların geçerli olarak belirlendiğini hatırlatan ÇÜ Tıp Fakültesi Balcalı Hastanesi Enfeksiyon Hastalıkları Ana Bilim Dalı Başkanı ve Sağlık Bakanlığı Bilim Kurulu üyesi Prof. Dr. Yeşim Taşova, “Bugün dünyada yapılan aşıların hepsinin koruyuculuğu Dünya Sağlık Örgütü’nün belirlediği sınırda olan aşılardır. Dolayısıyla şu an değişik ülkelerde yaygın olarak uygulanan aşıların geçerliliği söz konusudur. Pandeminin sonu ne zaman gelecek sorusunun yanıtı olarak yüzde 60 ila 70 kişinin geçirmesi ya da aşı olması gerekiyordu. Dolayısıyla bütün pandemilere göre bunda daha şanslıyız, aşıyı daha hızlı elde ettik” dedi.
AŞIRI DUYARLILIK TEHLİKESİ GÖRÜLEBİLİR
Aşı olan kişilerde ilk etapta ortaya çıkacak yan etkiler ile ilgili bilgi veren Prof. Dr. Yeşim Taşova, “Aşı olan kişileri 15 ila 30 dakika kadar bekletiyoruz. Bir kere herkeste aşırı duyarlılık reaksiyonu tehlikesi olabilir. Bu en ufak yapılan tetonoz aşısından tutun hepsi için geçerlidir. O yüzden bütün aşı merkezlerinde bu gibi durumlara yönelik donanımlar hazırdır. Bunun dışında genellikle olan lokal belirtilerdir. Aşı yerinde şişlik, kızarıklık, ağrı olabilir. Ağız kuruluğu, metalik tat, baş ağrısı, yorgunluk, kas ağrısı olabilir. Bunlar hafif yan etkilerdir. Çok fazla olursa aspirin değil, parasetamol tablet alabilirler. Kendilerini daha rahatsız hissediyorlarsa bir sağlık kuruluşuna başvurmaları yararlı olur” diye konuştu.
MUTASYONU GRİPTEN DAHA AZ
Aşının antikoru 5 ila 8 aya kadar devam ettiğini belirten Prof. Dr. Taşova, “6 ay ortalama bir süre olarak belirliyoruz. Ondan sonraki aşamada yine ne kadar koruyacağını çalışmalarla göreceğiz. Buradaki en önemli olay antikor seviyesi düştüğü zaman, tekrar antikor seviyesinin yükselip yükselmediğine bakılması lazım. Ayrıca tıpkı grip aşısı gibi tekrar aşı olunması gerekecek mi onun izlenmesi gerekiyor. Ve bu tekrar aşı ne zaman yapılacak? Örneğin grip aşısı çok hızlı mutasyon olduğu için yılda bir yapılıyor. Bunda daha az mutasyon oluyor. Belki bunu 2 yıla bir yapacağız. Ama dediğim gibi bunları daha sonra hep beraber değerlendireceğiz” ifadelerini kullandı.
ANTİKORLARIN KALICILIK SÜRECİ ÖNEMLİ
Bundan sonraki aşamada aşı ya da hastalıkla elde edilen antikorların kalıcılık sürecinin çok önemli olduğuna dikkati çeken Taşova, şöyle konuştu:
“Eğer bunlar ortadan yok oluyorsa tekrar enfekte olacaksınız. Ya da olan antikorlara rağmen tekrar enfekte olacaksınız ama daha hafif geçirebilirsiniz, çok az da olsa ağır geçirebilirsiniz. Bunları zaman içerisinde biriken verilerle birlikte göreceğiz. Aşılama uygun bir şekilde böyle devam ederse hepimiz bu yılın Haziran ayından sonra rahatlarız. Ama tabi ki bu maskeleri atacağımız, kapalı ortamda bulunacağımız anlamına gelmiyor. 2021 yılının sonuna doğru, 2022’de muhtemelen daha da rahat olacağız. Çünkü aşı çalışmalarının sonuçları da ortaya çıkmış olacak. Bu anlamda daha yolumuz var ama önemli bir kısmı umarım atlatacağız.”