Akkuyu NGS için büyük önem taşıyan ekipmanlar, Rusya Devlet Atom Enerjisi Kurumu Rosatom’un mühendislik birimi olan Atomenergomash A.Ş. tarafından üretiliyor.
Atomenergomash, ekipman üretimi çalışmalarını Akkuyu’nun dört güç ünitesi için de sürdürüyor. Üretim süreciyle ilgili bilgi veren Atomenergomash A.Ş. Genel Müdürü Andrei Nikipelov, reaktör ünitesinin büyük boyutlu ekipmanları arasında yer alan ve ekim ayında Akkuyu NGS sahasına teslim edilen 4 adet buhar jeneratörünün yanı sıra, nükleer reaktörün gövdesinin ve reaktör kapağının da üretiminin tamamlandığını açıkladı.
Haziran ayında Atommash Fabrikasında, Akkuyu NGS’nin reaktör gövdesinin hidrolik testlerinin gerçekleştirildiğini hatırlatan Nikipelov, “Test sırasında, reaktör gövdesinde işletim basıncının 1.4 katı büyüklüğünden daha yüksek bir basınç uygulandı. Hidrolik testler hem reaktör gövdesinin baz metalinin ve kaynak yapılan bölgelerinin sağlamlığını hem de ürünün santral için belirlenen hizmet ömrü olan 60 yıllık süre boyunca çalışmaya hazır olduğunu onaylamış oldu” dedi.
“Üretim titizlikle devam ediyor”
Reaktör üretim sürecinin üçte birinin kalite kontrol çalışmalarına ayrıldığını belirten Nikipelov, toplamda 260 kontrol noktası bulunduğunu ifade ederek, Akkuyu NGS’den ve Türkiye Nükleer Düzenleme Kurumu’ndan gelen temsilcilerin 86 ayrı operasyonda yer aldığı bilgisini verdi.
Atommash’ta üretim süreçlerinin büyük bir titizlik içinde yürütüldüğünü vurgulayan Nikipelov, şöyle konuştu:
“Üretim süreci hem ürünün ayrı parçalarında hem de kendisinde pek çok farklı teknolojik işlemin gerçekleştirilmesini içeriyor. Temel işlemler arasında kaynak, ısıl işlemi ve daha sonraki mekanik işlem yer alıyor. Reaktör gövdesi üzerinde oldukça fazla miktarda kaynak işlemi ve hassas işlem gerçekleştiriliyor. 54 delikte, yüksek hassasiyetle diş açılması gerekiyor. Reaktör kapağının pimleri dişlere tamamen oturmalı ve sonuç olarak tüm ürünün sızdırmazlığını sağlamalıdır. Ekipman üretiminin teknolojik özellikleri, montaj ve kaynak işlemlerinin doğruluğunu, nükleer santral ekipmanlarının üretimi için geçerli tüm norm ve standartlara uygun davranılmasını ve tamamlanan tüm aşamaların denetim ve kontrollerini içeriyor.”
Üretilen ekipmanlarla ilgili tasarım, üretim, test ve kalite kontrol çalışmalarının Rusya Federasyonu’nun normatif dokümanlarına ve sözleşmenin şartlarına uygun bir şekilde yürütüldüğünü kaydeden Nikipelov, şirketin her iki üretim şubesinin de Nükleer Düzenleme Kurumu’nun belirlediği standart ve kriterlere uygun olarak, tahribatlı ve tahribatsız test ve araştırmalar yapmak için gerekli tüm teknik ekipmanla donatılmış akredite test laboratuvarlarına sahip olduğunu söyledi.
Reaktöre ait ana ekipmanların üretiminin, dünyada sadece birkaç ülkenin sahip olduğu benzersiz bir yüksek teknoloji yetkinliği olduğunu belirten Nikipelov, “Atomenergomash, nükleer enerji santralleri için buhar jeneratör ünitesini bir bütün halinde üreten şirketlerden biri. Şirket aynı zamanda, üretim verimliliğini artırmak için işletmelerine uzmanlıklar da getirdi. Volgodonsk’taki Atommash fabrikası, 2012 yılında holdingin bir parçası oldu. Fabrika reaktör tesisi için reaktör basınç kapları ve buhar jeneratörleri gibi önemli büyük boyutlu ekipmanları üretiyor. Yatırım ve üretim süreçlerinin sürekli iyileştirilmesi, Atommash’ın mevcut rekor kıran üretkenliğini mümkün kıldı. 2020 yılında toplam 10 güç ünitesi için ekipman ürettik” ifadelerini kullandı.
Yatırım programı kapsamında şu anda Atommash’ta üretim modernizasyonu da devam ediyor.
İşleme merkezleri, makine ve tesisler yenilendi. Modern donanımlar sayesinde parçalar üzerinde yapılan işlemlerin ve bütün olarak ekipmanların genel üretim süreci de kısaldı.
3 bin kişilik uzman ekip çalışıyor
Yaklaşık 3 bin kişinin çalıştığı Atommash’ta özel sorumluluk gerektiren nükleer ekipmanlar konusunda yalnızca kalifiye uzmanların çalışmasına izin veriliyor. Temel uzmanlık dağılımının kaynakçılar, tornacılar ve metal konstrüksiyon montaj ustalarından oluştuğu şirketin mühendislik kadrosunda ise teknoloji ve tasarım mühendisleri bulunuyor. Konuya ilişkin bilgi veren Nikipelov, “Kaynak teknolojileri yetkinliği için endüstri merkezimiz de var. Bu merkez, endüstriyel ve uluslararası gerekliliklere uygun olarak devlet şirketi çalışanlarının yetkinliklerinin geliştirilmesi ve yeni teknolojiler ile çalışma araçlarının araştırılarak uygulamaya sokulmasının yanı sıra, World Skillsmetodolojisine göre Rusya’da ya da uluslararası arenada düzenlenen şampiyonalara hazırlık yapılması amacıyla kuruldu” diye konuştu.
6 ülke için ekipman üretimi sürüyor
Atomenergomash, sadece Akkuyu NGS için değil, başka nükleer enerji santralleri için de ekipman üretmeyi sürdürüyor. Bangladeş’te bulunan Ruppur NGS ve Rusya’daki Kursk NGS-2 için önemli parçaların üretimi başladı. Şirket önümüzdeki 5 yıl içinde Bangladeş, Türkiye, Finlandiya, Macaristan, Çin ve Mısır’da bulunan Rosatom’un yurt dışı santral projelerine ilişkin olarak 16 reaktör ana ekipmanı ve aynı sayıda buhar jeneratörü seti üretecek.