Kişilerin vefatıyla birlikte mirasçılarına kalan taşınır ve taşınmaz mallar vergiye konu oluyor. Yurt içi ve yurt dışındaki mallar ile hayattayken yapılan bağışlar da vergiye konu ediliyor.
Gelir İdaresi Başkanlığı (GİB), hazırladığı rehberle mirasçıların vergilendirilmesine de açıklık getirdi. Hazırlanan rehbere göre, bir kişinin ölümü, kayıp kişinin ölümüne karar verilmesi (gaiplik) ya da bir kişiye hayatta iken yapılan bağışlamalar, vergiye konu ediliyor.
Her mirasçıya düşen miras payı da belirlendikten sonra istisnalar düşülüyor, kalan tutarın vergioranı yüzde 1 ile 10 arasındaki tarifeye göre hesaplanıyor.
VERGİ NASIL HESAPLANIR?
Miras kalan dolar ve euro gibi döviz türünden parada da resmi rayiç üzerinden beyanda bulunuluyor, borsa rayici yoksa tutar Hazine ve Maliye Bakanlığı’nca tespit olunacak kura göre beyan ediliyor. Veraset ve intikal vergisi, tahakkukundan itibaren üç senede ve her sene mayıs ve kasımda olmak üzere toplam altı eşit taksitte, ödeniyor.
Örneğin, ölüm 1 Şubat 2020 tarihinde gerçekleşmiş ve mükellef Nisanda beyanda bulunmuşsa, ödemeleri mayıs ve kasımda oluyor. Mükellefin mayısta beyanda bulunması durumunda taksitler kasım da başlıyor. Veraset ve intikal vergisi dahilinde bazı istisnalar da mevcut.
Bu kapsamda miras bırakılan ev eşyası, kişisel ve aile hatırası olarak korunan tablo, kılıç, madalya gibi eşyalardan da vergi alınmıyor.
Dul ve yetimlere bağlanan aylıklar ve emekli ikramiyeleri, dul ve yetimlere verilen evlenme ikramiyeleri, hizmet sürelerini doldurmamış bulunanların dul ve yetimlerine yapılan toplu ödemeler de hak sahiplerine intikali halinde veraset vergisinden de muaf tutuluyor.
Yüzgörümlüğü gibi hediyeler, Cumhurbaşkanı’nca vergi muafiyeti tanınan vakıflara kuruluşu için ya da kurulduktan sonra tahsis olunan mallar istisna kapsamında.
Verasetle intikal eden malların, evlatlıklar da dahil olmak üzere çocuklar ve eşten her birine düşen miras paylarının 2020 için 306 bin lirası, eşin yalnız başına mirasçı olması durumunda ise kendisine isabet eden miras payının 613 bin lirası istisna ediliyor.
350 BİN LİRA MİRASA 433 LİRA VERGİ
2020 yılında vefat eden bir kişiden mirasçısı bulunan iki çocuğuna 700 bin lira üzerinden miras kaldığında, her çocuk için 306 bin liralık istisna düşüldüğünde her birisinin matrahı 43 bin lira olarak hesaplanıyor.
Buna göre, kendisine 350 bin lira intikal eden her çocuk, 43 bin liranın yüzde 1’i kadar, yeni 434 lira miras vergisi ödemekle yükümlü tutuluyor.
Her bir mirasçı çocuk, 3 senede her sene mayıs ve kasımda olmak üzere altı eşit taksitte 72 lira vergi ödüyor.