Halılar evinizi sıcak ve konforlu bir yuvaya dönüştürürken, bulunduğu ortama da kişilik ve stil katar. Halı modelleri arasından seçim yaparken aramanız gereken temel özellikler dayanıklılık, konfor ve estetiktir. Aynı zamanda evinizin dekorasyon stilinden ve kullandığınız mobilya, perde, duvar boyası ve aksesuarların renk ve dokularından da ilham almalısınız. Halı seçimi yaparken evinizde hangi odanın neresinde, ne kadar büyüklükte bir halıya ihtiyacınızın olduğunu tespit ederek işe başlayabilirsiniz.
İhtiyacınıza uygun ve kaliteli bir halı satın almak için dikkat etmeniz gereken bazı konular vardır. Bu yazıda, eviniz için doğru halı modelleri seçmeniz için bir halı seçim rehberi paylaştık. İşte, halı çeşitleri ve ev halı modelleri seçimi hakkında bilmeniz gerekenler:
1. Halının Kullanım Yeri ve Amacı
Halı alışverişine çıkmadan önce aşağıdaki soruları cevaplamalısınız:
- Hangi odada kullanacaksınız?
- Geçişin yoğun olduğu bir yerde mi kullanacaksınız?
- Kimler tarafından kullanılacak? (Tüm aile, çocuklar, hayvanlar vs.)
Bu soruların cevapları, halı alışverişi sırasında satıcının sizin için en uygun halı modellerini göstermesine yardımcı olacaktır. Halı ile ilgili beklentilerinizi olabildiğince detaylı bir şekilde anlatmaya çalışın: Evcil hayvanlarınız veya küçük çocuklarınız var mı? Kalabalık bir evde mi yaşıyorsunuz? Yoksa çok fazla kullanılmayan bir oda için şık duracak, dekoratif bir halı mı arıyorsunuz?
Örneğin, salon, koridor ve merdiven gibi trafiğin yoğun olduğu alanlarda, mümkün olduğunca dayanıklı ve tüy dökmeyen halılar tercih edilmelidir. Bebek ve çocuk odalarında uzun tüylü halılar yerine anti-bakteriyel ve anti-alerjik halı seçimleri yapılmalıdır. Ayrıca çocuğun yerde oynama ve düşme ihtimaline karşın seçilen halının yumuşak bir yapıya sahip olması da önemli bir detaydır.
2. Halı Renkleri
Renk seçimi oldukça kişisel bir konu olsa da halı rengine karar vermeden önce dikkat edilecek bazı noktalar vardır:
Odayı ne sıklıkla kullanıyorsunuz?
Sürekli kullandığınız bir odaya beyaz veya çok açık renkli halı sermek iyi bir fikir olmayacaktır. Örneğin antre ve koridorda trafik yoğun olacağından dolayı, açık renk halı yerine daha koyu renklere yönelmelisiniz.
Küçük bir odada mı yoksa büyük bir odada mı kullanacaksınız?
Açık renkli halılar küçük bir odayı olduğundan daha büyük, orta ve koyu renkli halılar ise büyük bir odayı daha sıcak ve samimi hissettirir.
Odanızın aydınlatması nasıl?
Bol miktarda gün ışığı alan odalar, halının gerçek rengini gösterirken, evin kuzey tarafındaki odalar, halı rengini olduğundan koyu göstereceğinden dolayı, istenilenden bir iki ton daha açık renkte bir halı seçilmelidir.
Ayrıca, halı seçerken yanınıza mümkünse, perde kumaşından, mobilya döşemesinden, duvar kağıdından veya duvar boyasından örnekler alın. Böylece, mevcut dekorasyon renginize en uyumlu halı rengini bulabilirsiniz. Ayrıca, seçeceğiniz rengin ruh halinizi de etkileyeceğini unutmayın. Sıcak renkler size enerji verirken, soğuk tonlar daha dinlendirici ve huzur verici olacaktır.
Halıda renk seçimi yaparken zemin ile uyumu da çok önemlidir. Zemin rengini ön plana çıkarmak için nötr renklerde desensiz bir halı, mobilyalarınızı ön plana çıkarmak için düz ve koyu renkli bir halı tercih edebilirsiniz. Renkleri değerlendirirken, halı mağazasındaki aydınlatmanın evinizdeki aydınlatma ile aynı olmadığını unutmayın. Mümkünse seçtiğiniz halıdan bir örnek almaya veya evinizde ön deneme yapmaya çalışın.
3. Halı Çeşitleri ve Malzeme Kalitesi
Mağazadayken çoğu halı gözünüze aynı kalitede görünebilir. Ancak tüm halılardan aynı performansı alamazsınız. Bu yüzden halının üretim şekli ve malzeme kalitesi çok önemlidir. Peki, seçeceğiniz halının kalitesini nasıl anlarsınız?
Halının kalitesi; iplik cinsi, dokuma sıklığı ve hav yüksekliği gibi teknik detaylarla ilgilidir. Halı içinde kullanılan ipliğin cinsi ve halının yapım şekli, halının kalitesini belirleyen en önemli özelliklerdendir. Günümüzde kullanmış olduğumuz makine halılarının büyük bir çoğunluğu sentetik iplik ile üretilir. Dört çeşit sentetik iplik bulunur. Bunlar birbirleriyle harmanlanabildiği gibi yün ile de harmanlanabilmekte ve alternatif iplik çeşitleri olarak karşımıza çıkabilmektedir:
Polyamid/Naylon Halı:
En popüler iplik çeşidi olan naylon, mobilyaların ağırlığına ve hareketine karşı dayanıklı, esnek ve zengin renk seçeneklerine sahip bir malzemedir. Leke ve kirleri gizleyebilen, dayanıklı yapısıyla her türlü kullanım alanı için uygundur.
Polipropilen/PP Halı:
Aşınmaya ve kalıcı lekelere karşı oldukça güçlü olan polipropilen, diğer adıyla olefin, kolay temizlenebilirliği ile tanınır. Ancak, yağ bazlı lekelenmelere karşı direnci polyamide göre daha zayıftır. Diğer üç elyafa kıyasla çok daha ucuz olan bu malzeme, zor boyanan yapısından dolayı diğer halılara göre daha mat renklere sahiptir. Anti-statik özellikteki polipropilen, nem ve küfe dayanıklılığı nedeniyle hem iç hem de dış mekanlarda kullanılabilmektedir.
Polyester Halı:
Mükemmel renk berraklığına sahip olan bu iplik türü kolaylıkla temizlenebilmektedir. Yağ bazlı lekelere karşı polyamid kadar dayanıklı olmasa da su bazlı lekelere karşı oldukça dirençlidir. Fazla esnek olmayan bir elyaf çeşididir. Polyesterin rutubeti emme oranı diğer elyaf çeşitlerine oranla çok daha düşüktür. Bu özelliğiyle dış mekan kullanımı için oldukça uygundur.
Akrilik Halı:
Düşük maliyetine rağmen yün görünümü ve hissi veren bir malzeme olan akrilik, küflenmeye karşı da dayanıklıdır. Genellikle kadife yapımında kullanılan bu iplik bazen banyolarda da kullanılmaktadır. Akriliğin leke tutmazlık konusundaki performansı diğer elyaf çeşitlerine göre daha düşüktür. Renk konusunda ise polipropilenden daha dayanıklıdır.
Yün Halı:
Halı üretiminde bilinen en nitelikli iplik olan yün, zengin yapısı ve mükemmel performansı ile hem yumuşak hem de renk çeşitliliği zengin olan bir malzemedir. Aşınmaya karşı oldukça dirençli olan yün halılar, esnek ve dayanıklıdır. Statik enerji üretmez, aleve karşı dayanıklıdır. Ancak, sentetik ipliklere göre çok daha pahalıdır.
Karışımlar:
Yün-Naylon karışımı halılar görünüm açısından sentetik halıya göre çok daha iyidir. Aynı zamanda yünün konforu ve naylonun dayanıklılığına sahiptir. Ayrıca, Akrilik-Polipropilen ya da Naylon-Polipropilen karışımı halılar da bulunmaktadır.
Halının kalitesini belirlemede iplik cinsi kadar önemli diğer bir faktör ise iplik sıklığıdır. Bir halı ne kadar sık dokunmuşsa o kadar dayanıklı demektir. Halının hav yüksekliği de kalitesini belirleyen bir diğer unsurdur. Kaliteli bir halı istiyorsanız, dokuma sıklığı yüksek, dokusu yumuşak, renkleri canlı ve parlak bir halı tercih etmelisiniz.
4. Halı Fiyatları
Ev halı modelleri seçimi için en önemli unsur tabi ki ekonomik olanaklardır. Bir halı için ayıracağınız bütçeye karar vermeden önce:
- Kendi evinizde mi kirada mı oturuyorsunuz?
- Halıyı tahmini ne kadar süre kullanacaksınız?
- Halının performansı mı görünümü mü sizin için daha önemli?
Bu üç sorunun cevabına göre hareket etmelisiniz. Kaliteli bir halı aldığınızda, ödediğiniz fiyat ne kadar yüksek olursa olsun karşılığını uzun yıllar boyunca alabilirsiniz. Bu nedenle eğer uzun süre kullanacağınızı düşündüğünüz bir halı alıyorsanız ve yoğun trafiğe sahip bir alanda kullanacaksanız, alabileceğiniz en iyi halıyı almanız uzun vadede kâra geçmenizi sağlayacaktır.
Halının fiyatını belirleyen diğer önemli unsurlardan bir tanesi olan “hav ağırlığı”, m²’ye düşen ipliğin ağırlığı ile ölçülür. İpliğin sıklığı direkt olarak halının kalıcılığını ve performansını etkiler. Hav ağırlığı fazla olan bir halı daha dayanıklıdır, dolayısıyla daha pahalıdır.
Üretim ve tasarım özellikleri de halının fiyatını etkileyen bir diğer faktördür. Fakat, halının fiyatını belirleyen öğelerin başında kullanılan ipliğin kalitesi gelir. İplik, halının temel malzemesidir. Dolayısıyla kullanılan ipliğin cinsi ve halının yapım şekli, bir halının kalitesini belirleyen en önemli özelliklerdir.
5. Halı Temizliği ve Bakımı
Halı seçiminde bir diğer önemli konu ise kolay temizlenebilir ve leke tutmaz özellikte olmasıdır. Bazı iplik türleri leke ve kirleri gizleyebilir ve kolaylıkla temizlenebilir yapıdadır. Özellikle trafiğin yoğun olduğu alanlarda halılar, aşınma, leke tutma, renk solması gibi olumsuz etkenlere karşı dayanıklı olmalıdırlar. Bu tür mekanlarda dayanıklı ve bakımı kolay bir halı seçmek oldukça önemlidir.
Halının deseni de kir gizleme hususunda önemli rol oynar. Büyük desenli halılar kiri daha çok belli ederken, çok renkli ve karışık desenli halılar kir ve lekelerin görünürlüğünü azaltır. Ne tür bir halı alırsanız alın, düzenli bir bakımla halınızın ömrünü uzatabilirsiniz. Halınızı temizleme sıklığınız, üzerindeki ayak trafiği ve kirlenme miktarına göre değişecektir.
Halı üzerinde biriken kirin ortalama % 80’i kuru, kalan % 20’si ise yağ ve topraktan oluşmaktadır. Kuru kirleri yüksek emiş gücü olan bir elektrik süpürgesi ile rahatlıkla temizleyebilirsiniz. Ayrıca, her altı ayda ya da yılda bir halınıza profesyonel bir temizlik yaptırmanız gerekmektedir. Bunun için halınızı bir halı temizleme firmasına verebilir ya da varsa buharlı elektrik süpürgesi ile kendiniz temizleyebilirsiniz.