Uluslararası yenilenebilir enerji topluluğu REN21’in 2020 Yenilenebilir Enerji Küresel Durum Raporu (Renewables 2020 Global Status Report, GSR) yayınlandı. Raporda, dünyada yenilenebilir enerjinin elektrik üretimindeki payının arttığı ancak bu artışın yetersiz olduğu vurgulanırken ısıtma, soğutma ve taşıma sektörlerinde yenilenebilirin elektrik üretimindeki payının daha da arttırılması gerektiğinin altı çizildi.
İLK ÜÇE OYNUYOR
Son dönemde Türkiye’de çok sayıda konut ve büyük yapı ısınmada çatılara kurulan güneş enerjisi sistemlerini kullanmaya başlamıştı. Raporun Türkiye ile ilgili başlıklarına bakıldığında ise bu durum oldukça öne çıkıyor. Buna göre ısıtma amaçlı güneş enerjisinde Türkiye, Çin ve ABD’den sonra 3’üncü sırada geliyor. Bu alanda 2019’da kurulan yeni kapasitede ise Türkiye, Çin’den sonra dünyada ikinci sırayı alıyor. Güneş enerjisi temelli ısıtma ve soğutmada Türkiye’nin kurulu gücünün 2019 başında 17 bin 596 megavata ulaştığını söyleyen SHURA Enerji Dönüşümü Merkezi Direktörü Dr. Değer Saygın, “Kişi başına kurulu güçte ise 1000 kişi başına 217 kilovatlık (kW) kurulu güçle Türkiye, Danimarka’nın hemen önünde 9’uncu sırayı almakta. Bu sistemler, Türkiye’nin konutlarındaki elektrik dışı toplam nihai enerji ihtiyacının yüzde 3’ünden fazlasını karşılıyor. Fakat bu sistemlerin sanayide proses ısıtması veya gıda kurutması gibi alanlarda kullanımları yok denecek kadar kısıtlı bir seviyede.
Türkiye’nin güneş ışıma kalitesi, kaynaklarının bolluğu ve gıda sektörü gibi bu teknolojinin rahatlıkla uygulanabileceği alanlar düşünüldüğünde gelişime çok açık ve büyük bir potansiyel mevcut” diye konuştu.
YENİ KAPASİTEDE LİDER
Raporun Türkiye ile ilgili kısımlarında diğer bir vurgu ise jeotermal oldu. Türkiye, 2019’da jeotermalden elektrik üretimi konusunda yeni kapasite eklemede lider oldu. 2019’da tahmini 0.7 gigavatlık (GW) bir kapasite hayata geçerek küresel toplam jeotermal kapasite13.9’a çıktı. Aynı 2018’deki gibi Türkiye ve Endonezya yeni kurulumlar anlamında dünyadaki liderliği üstlenirken, onları Kenya takip ediyor. Bu 3 ülke yeni eklenen jeotermal kapasitesinin yüzde 75’ini temsil ediyor. Türkiye genel olarak ise küresel jeotermal kurulu güç sıralamasında ise dünyada dördüncü sırada. Türkiye, aynı zamanda Çin’den sonra jeotermalin doğrudan ısınma için kullanımının da en çok büyüdüğü ikinci ülke.
ULAŞIMDA % 3’TE KALDI
Rapora göre küresel enerji talebi hızla yükselmeye devam ediyor. 2013’ten 2018 bu talep artışı yüzde 1.4 oranında. Yenilenebilir kaynaklardan elektrik üretimindeki ilerlemeye rağmen, yenilenebilirlerin toplam enerji talebindeki oranı ise hala yüzde 11 seviyesinde. Elektrik üretim sektörüne kıyasla ısıtma, soğutma ve ulaşım sektörleri ise çok geride kalıyor. Yenilenebilir enerji kaynağı payı elektrik üretiminde yüzde 26 iken, ısıtma ve soğutma da yüzde 10, ulaşımda ise yüzde seviyesinde.
DÖNÜŞÜM YAVAŞLAYABİLİR
REN21’in raporunda, özellikle de salgın sonrasında ekonomik kurtarma paketlerinde yenilenebilir enerji kaynakları yerine fosil yakıtlara destek verilirse, bu enerji dönüşümünün hiç gerçekleşemeyeceği ileri sürülüyor.
90 BİN MEGAVAT
2019 yılı eylül ayı sonu itibarıyla Türkiye’nin kurulu gücü 90 bin 720 megavat. 2019 yılı eylül ayı sonu itibarıyla kurulu gücümüzün kaynaklara göre dağılımı ise şöyle: Yüzde 31.4’ü hidrolik enerji, yüzde 28.6’sı doğalgaz, yüzde 22.4’ü kömür, yüzde 8.1’i rüzgâr, yüzde 6.2’si güneş, yüzde 1.6’sı jeotermal ve yüzde 1.7’si ise diğer kaynaklar.
TÜRKİYE’DEKİ SANTRALLARIN DAĞILIMI
- 6 bin 435 güneş
- 669 HES
- 330 doğalgaz
- 262 rüzgar
- 68 kömür
- 52 jeotermal
- 253 diğer kaynaklar
Toplam 8 bin 69
11 MİLYON İSTİHDAM
Yenilenebilir enerji sektörü 2018’de 11 milyon kişiye istihdam sağlamış durumda.