Neredeyse tüm dünya ülkelerine bulaşan koronavirüs, birçok ülkeyi zor durumda bırakıyor. Hükûmetler, hastalığın yayılmasını önlemek için çeşitli yöntemler kullanıyorlar. Önlemek için kullanılan araçlardan bir tanesiyse akıllı telefonlar.
Top10VPN, hastalıkla mücadele için akıllı telefonları takip eden ülkeleri endeksledi. Akıllı telefon takipleri, anonim olarak insanların genel olarak hareketlerini gözlemlemek için kullanılmasından şüphelenilen hastaların ve onların temasta bulunduğu kişilerin takip edilmesine kadar gidiyor.
Endeks derlemesini yapan Top10VPN Dijital Haklar Yöneticisi Samuel Woodhams, dünyanın bu tür artırılmış gözetlemeye kalıcı olarak kayabileceği konusunda uyarılarda bulundu. Woodhams, bu yeni ve aşırı müdahaleci önlemlerin dünya genelinde norm haline gelebileceğini ifade ederken vatandaşların gizlilik ve ifade özgürlüğü haklarının riske edilebileceğini dile getirdi.
Telefon verilerini takip etmeye başlayan ülkeler
Güney Kore, hastaların nerede oldukları hakkında detaylı bilgi veriyor
Güney Kore, telefon verilerini kullanmada diğer ülkelerden çok daha fazla müdahaleci bir tutum sergiliyor. Hastaların telefonları takip edilerek halka açık bir harita oluşturuluyor ve bu şekilde diğer insanlar, koronavirüs hastasıyla yollarının kesişip kesişmediğini öğrenebiliyorlar.
Ayrıca bu haritada sadece takip edilen telefon verileri de kullanılmıyor. Kredi kartı kayıtları ve hatta hastalarla yapılan yüz yüze görüşmeler dahi kullanılıyor. Böylece hastaların nerede bulunduklarına dair geriye dönük bir harita da oluşturulmuş oluyor.
Güney Kore hükûmetinin aşırı müdahaleci yaklaşımı sadece burada da bitmiyor. Hükûmet, bu verileri kullanarak vatandaşlarına, virüs taşıyan bir hastayla karşılaşmış olabileceklerine dair mesaj da gönderiyor. Hatta bu mesajlarda kişinin cinsiyeti, yaşı ve hastaneye kaldırılmadan önce gittiği yerler gibi oldukça kişisel veriler de paylaşılıyor.
İran, vatandaşlarından bir uygulamayı indirmesini istiyor
Vice’ta yer alan bir habere göre İran hükûmeti, kullanıcılarının gerçek zamanlı konum verilerini toplayan koronavirüs tespit uygulamasını uygun gördü. 3 Mart’ta, milyonlarca İranlı’dan hastaneye ya da sağlık merkezine gitmeden önce AC19 adı verilen uygulamanın yüklenmesi istendi.
Kullanıcılarına evet ve hayır şeklinde cevap verilebilecek sorular sorarak koronavirüs teşhisi koyan uygulama Google Play Store’dan kaldırıldı.
İsrail, vatandaşlarını gözetlemek için yeni bir kanun çıkardı
İsrail Başbakanı Benjamin Netanyahu’nun 17 Mart’ta onayladığı yeni bir yasayla birlikte İsrail Güvenlik Ajansı, mahkeme kararı olmadan İsraillilerin telefon verilerini takip edebilecek. Ayrıca yasaya göre veriler toplandıktan 30 gün sonra silinmek zorunda.
Singapur’da enfekte olmuş hastaların 2 metre yakınındakileri takip edebilen bir uygulama bulunuyor
Singapur Hükûmeti Teknoloji Ajansı ve Sağlık Bakanlığı, 20 Mart’ta TraceTogether adını verdiği bir uygulama geliştirdi. Uygulama, enfekte olmuş hastalara en az 30 dakika boyunca 2 metreden fazla yaklaşan kişileri tespit etmek için kullanılıyor. Uygulamanın tanıtım videosunda konum belirleyebilecek verilerin ya da kişisel verilerin toplanmadığı belirtiliyor.
Tayvan, karantinadaki insanların evlerinden ne zaman çıktıklarını belirleyebiliyor
Tayvan, “electronic fence” (elektronik çit) adı verilen bir uygulamayı aktif hale getirdi. Bu uygulama, evinde karantinada olması gereken birisi evinden çıktığında yetkilileri bilgilendiriyor. Tayvan Siber Güvenlik Departmanı Yöneticisi Jyan Hong-wei, buradaki amacın insanların virüsü yaymasının önüne geçmek olduğunu ifade ediyor.
Avusturya, insanların hareketlerini takip etmek için anonimleştirilmiş veriler kullanıyor
Avusturya’nın en büyük telekom şirketi olan Telekom Austria AG, 17 Mart’ta yaptığı açıklamada anonimleştirilmiş konum verilerinin hükûmetle paylaşıldığını açıkladı. Woodhams, Business Insider’a yaptığı açıklamada toplanan veri setlerinin diğer önlemlere göre daha az müdahaleci olduğunu ancak bu verilerin gelecekte nasıl kullanılacağı konusunun halen endişe verici olduğunu söyledi.
Belçika da anonim veriler kullanıyor
Belçika hükûmeti, yerel telekom şirketlerinden alınan anonimleştirilmiş verilerin kullanılmasına izin verdi.
Almanya, insanların nerelere gittiklerini takip ediyor
Deutsche Telekom, 18 Mart’ta yaptığı duyuruda Almanya’nın hastalık kontrol merkezi olan Robert Koch Institute ile verilerin paylaşılacağını açıkladı. Şirket sözcüsü, Die Welt’e yaptığı açıklamada; bu sayede, insanların ülke genelinde nasıl gezdiklerini tespit edebileceklerini söyledi.
İtalya’da da anonimleştirilmiş konum verileri kullanılıyor
Koronavirüsün en çok etkilediği ülke olan İtalya’da, anonimleştirilmiş konum verilerinin paylaşılması için telekom operatörleriyle bir anlaşma imzalandı. The Guardian’da yer alan habere göre İtalya, 18 Mart’ta 40 bin kişiyi tecrit kanunu ihlâl etmekle suçladı.
Birleşik Krallık’ta da benzer yöntemler düşünülüyor
Birleşik Krallık’ta henüz resmi olarak bir önlem alınmış durumda değil ancak diğer Avrupa ülkelerinde olduğu gibi anonimleştirilmiş verilerin paylaşılması konusunda telekom operatörleriyle görüşmeler yapılıyor.