Geçmiş dönemde markalı konut projesi üreten bazı firmalar dahil, birçok inşaat firmasından canı yananlardan bir kısmı ne yapacağını bilemezken, bir kısmı da hukuki süreçlerin bir an evvel sonuçlanmasını bekliyor.
Parasını verip evini alamayan mağdurlar beklemede..
Vatandaşların gayrimenkul alımında en çok sıkıntı yaşadıkları konulardan biri olan maketten satışla ilgili kanuni düzenlemeler yürürlüğe girse de geçmiş dönemde aynı yöntemle sözleşme imzalayanların büyük bir kısmının sıkıntıları devam ediyor. Gayrimenkul alım satımı, ipotekli satışlar, satış vaadi sözleşmeleri ve maketten satış konularında uzman olan Avukat Önder Durdu, bu gibi durumlarda sürecin nasıl yönetilmesi gerektiği konusunda konuştu.
Anadolumuzun kıymetli vecizelerinden birinde, “dünyada mekan, ahirette iman” denildiğini hatırlatan Durdu, ’’Bu vecizenin işaret ettiği gibi, toplumumuzun yaşam tarzı ve alışkanlıklarımızın bir sonucu olarak, belli bir birikim elde eden insanlarımız, öncelikle başlarını sokacak bir ev almak istemektedir. Ama hukuki problemlerin sürekli arttığı bu alanda herkesin şanslı olduğunu söyleyemeyiz’’ dedi.
İnsanların tüketim alışkanlıklarının ekonomiyi de şekillendirdiğini söyleyen Önder Durdu, ’’Bu sebeplerle de ülke ekonomimizin lokomotif sektörlerinden birisi de inşaat sektörüdür. Her sene çok fazla konut üretilmekte ve konut alım satımı gerçekleşiyor’’ diyerek yaşanan hukuki problemler ve çözümleriyle ilgili şu değerlendirmede bulundu:
Piyasa Ehil Olmayanlarla Dolu
Gayrimenkul hukuku bağlamında yaşanan problemlere bakıldığında, en fazla dikkat çeken sorunlardan biri, ehil olmayan kişilere inşaat yapma izin ve imkânı tanınması – sektörel ehliyet ve liyakat meselesine yeterli önemin verilmemesini görüyoruz. Bu problem, bilhassa yeterli bilgi birikimi yeterli ekonomik birikim ve deneyime sahip olmayan firmaların ortaya çıkmasına, bu firmaların hukuka aykırı projeler üretmelerine, bu hukuka aykırı projelerde hukuka aykırı kazanç sağlamak çabasıyla hareket etmelerine, maalesef hem devlet kurumları nezdinde düzeltilmesi çok ciddi emek – mesai – masraf gereken sorunlar yaşanmasına; öte yandan bir çok vatandaşımızın mağdur olmasına sebep olmaktadırlar.
Taahhütler Yerine Getirilmiyor
Bilhassa sermaye yeterliğine sahip olmayan inşaat şirketlerinin başvurduğu maketten satış yöntemi, daha ilk anda birçok probleme gebedir. Zira maketten satış yönteminde, adından da anlaşılacağı üzere maketten satış yönteminde, henüz mevcut olmayan bir konut satışı yapılmaktadır. Daha doğru bir ifade ile bir konutun satışı taahhüt edilmektedir. Maalesef ki, bu taahhütler çoğu zaman vaktinde yerine getirilememektedir. Vaktinde yerine getirilememesinin yanı sıra en sık yaşanan sorunlardan biri de konut üretiminin taahhüt edildiği şekilde yapılamamasıdır. Konutun taahhüt edilen metrekareye uymaması, inşaatta kullanılmış olan malzeme kalitesinin taahhütlere uygun olmaması gibi sorunlarla sık sık karşılaşıyoruz.
Bir diğer problem, satış daha doğru bir ifadeyle satış vaadi işleminin hukuka (usule) uygun yapılmamasıdır.
Güven Suistimal Ediliyor
Bahsedilen bu problemlerin hemen hemen hepsinin temelinde, insanlarımızın inşaat şirketlerine güven duygusu içerisinde hareket ederek ayrıntılar üzerine kafa yormamaları ve hukuk usulü hakkındaki bilgi kirliliği ya da bilgi eksiği bulunmaktadır. İnsanlarımızın bu konuda problem yaşamamaları için maketten satış projeleri yerine bitmiş, satışa ve kullanıma hazır projeleri tercih etmelerini tavsiye etmek gibi bir genel tavsiyeden ziyade hukuk kapsamında dikkat edilmesi gereken konulara dikkat çekmek istiyorum:
Dikkat Edilmesi Gereken Konular
Öncelikle, satış veya satış vaadi sözleşmelerinin noterden yapılması bir zorunluluktur. Noter huzurunda yapılmamış olan satış vaadi sözleşmeleri şekil şartı noksanı sebebiyle geçersizdir. Bu sebeple bahsedilen taşınmaz satış veya satış vaadi sözleşmelerin mutlaka noterler nezdinde yapılmasını tavsiye ediyoruz.
Resmi Yolla Kayıt Altına Alın
Bu sözleşmelerde, alım satıma konu dairenin özelliklerinin eksiksiz bir şekilde açık ve net olarak belirtilmesini, teslim tarihi, teslim koşulları, fiilen teslimin yanı sıra yazılı bir belge ile de teslimin kayıt altına alınmasını, teslim sonrasında ortaya çıkabilecek sorunlarda müteahhidin sorumluluğunun belli bir süre devam edeceğinin kayıt altına alınmasını, vatandaşın yapacağı ödemenin yeri ve zamanı gibi koşulların açıkça kayıt altına alınmasını ve nihayet, taraflardan herhangi birinin yükümlülüğünü yerine getirmemesi halinde bunun karşı yaptırımının cezai şart, tazminat vs.nin açık ve net bir şekilde kayıt altına alınmasına dikkat edilmesini tavsiye ediyoruz.
Hukuk Danışmanınız Mutlaka Olsun
Tüm bu bahsettiğimiz konularda sağlıklı bir şekilde iş ve işlem yapılabilmesi için en güvenli yol, henüz işlem yapılmadan önce bir hukuk danışmanına – avukata danışarak işlem yapmaktır. Zira önceden bir avukata danışılarak yapılacak bir işlemin hukuk güvenliği üst düzeyde sağlanmış olur. Müteahhit ile vatandaş arasında ortaya çıkmış bir meselenin çözümü için dava açmak için yapılması gereken yargılama (mahkeme) masrafları ve ödenmesi gereken avukatlık ücreti ile mukayese edildiğinde sürecin en başından bir avukattan danışmanlık alarak ilerlemenin maliyeti çok düşük olacaktır.
Kaynak: Mehmet CANITATLI / Yeni Akit