Bilim insanları, 2007’de Atlantik Okyanusu’nun doğusunda gözlemlenen yerçekimi anormalliğinin gizemini çözdü. Paris Kent Üniversitesi’nden jeofizikçi Charlotte Gaugne Gouranton liderliğindeki ekip, anomaliye Dünya’nın yaklaşık 3 bin kilometre derinliğinde gerçekleşen büyük bir kütle yeniden dağılımının yol açtığını ortaya koydu.
GARİP DALGALANMALAR MEYDANA GELDİ
GRACE uydularının 2002-2017 verilerini inceleyen araştırmacılar, 2006-2008 arasında özellikle Ocak 2007’de, 7 bin kilometrelik bir alana yayılan güçlü ve zayıf yerçekimi desenleri kaydetti. Bu bulgu, kütlenin sadece eklenip çıkarılmadığını, adeta yer altında yeniden şekillendiğini gösteriyor. Aynı dönemde Dünya’nın manyetik alanında da ani bir “jeomanyetik sıçrama” yaşandı.
YERÇEKİMİNİ BOZAN MİNERAL
Bilim insanları, bu olağan dışı değişimin ardında “bridgmanit” adlı mineralin rol oynadığını düşünüyor. Normalde “perovskit” kristal yapısına sahip olan bu mineralin, aşırı basınç altında “post-perovskit” fazına geçmesi, yoğunlukta büyük değişimlere neden oluyor. Bu hızlı dönüşüm, derinlerde kütle kaymalarına yol açarak hem yerçekimi alanındaki bozulmayı hem de manyetik alandaki sıçramayı açıklayabiliyor.
Araştırmacılar önce yüzeydeki olası nedenleri test etti. Ancak ne yeraltı suyu hareketleri ne de okyanus akıntıları bu ölçekte bir anomalinin kaynağı olamazdı. Hatta gerekli su miktarının fiziksel olarak imkânsız olduğu hesaplandı. Böylece gözler, Dünya’nın derinliklerindeki bilinmeyen süreçlere çevrildi.
GİZEMLİ MALZEME ÇÖZÜLEMEDİ
Çalışmada ayrıca, çekirdek yakınlarında tespit edilen gizemli malzeme kütlelerinin de bu olayla ilişkili olabileceği belirtiliyor. Ancak bu bağlantının kesinleşmesi için daha fazla araştırmaya ihtiyaç var.
Bu çarpıcı bulgular, Geophysical Research Letters dergisinde yayımlandı ve Dünya’nın derinliklerinde hâlâ çözülmeyi bekleyen sırların olduğunu bir kez daha hatırlattı.