Tam 26 yıl önce, 17 Ağustos 1999 salı gecesi saat 03:01’de başlayan, merkez üssü İzmit’in Gölcük ilçesi olan ve 45 saniye süren 7,4 büyüklüğündeki deprem 18 binden fazla insanın ölümü ile sonuçlandı.
Kötü işçilik, kesik kolanlar, yanlış tasarımlar…
İstanbul, Bolu, Bursa, Eskişehir, Kocaeli, Sakarya ve Yalova‘yı yıkıp geçen depremin ardından, deniz kumundan yapılan apartmanlar, demirsiz binalar, kaçak yapılar, zemin şartlarına uymayan yanlış temel tasarımları, kötü işçilik ve kesik kolanlar uzun süre tartışıldı.
17 Ağustos depreminden üç ay sonra, 12 Kasım’da Düzce 7,2 ile sallandı ve bu depremde de 845 kişi hayatını kaybetti. Peş peşe gelen yıkımlar ve ölümler tartışmaları alevlendirirken, Deprem Riskinin Araştırılarak Deprem Yönetiminde Alınması Gereken Önlemlerin Belirlenmesi Amacıyla Kurulan Meclis Araştırması Komisyonu, depremde 364 bin 905 konut ve işyerinin yıkıldığını bildirdi.
Depremin ekonomik maliyeti 20 milyar doları buldu.
Türkiye’nin son 26 yıldaki deprem sınavı
Depremin ardından gelen ekonomik kriz ile birlikte Türkiye zorlu bir sınav verirken, yaşanan son deprem felaketi 17 Ağustos’la sınırlı kalmadı.
1 Mayıs 2003’te 176 kişi hayatının kaybettiği Bingöl Depremi, 23 Ekim ve 9 Kasım 2011’de 644 kişinin hayatını kaybettiği Van Depremi, 24 Ocak 2020’de 41 kişinin hayatını kaybettiği Elâzığ Sivrice Depremi ve 50 binden fazla vatandaşımızın hayatını kaybettiği 6 Şubat Kahramanmaraş Depremleri “depremin değil, binaların öldürdüğü” gerçeğini bir kez daha gün yüzüne çıkardı.
6 milyon konut “riskli”
Son 22 yılda ülke genelinde 3.5 milyonu aşkın konutun dönüşümü sağlansa da Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı verilerine göre halen milyonlarca vatandaşın yaşadığı 6 milyon civarındaki konut “riskli” bulunuyor.
Kentsel dönüşüm için 6 trilyonu aşan yatırım
Son 23 yılda kentsel dönüşüm için Bakanlığın yaptığı yatırım ise 6 trilyon 218 milyar 381 milyon 560 bin liraya ulaştı. TOKİ, depreme dayanıklı 1 milyon 292 bin 270 konut üretirken, 396 bin 686 konutun inşası ise sürüyor.
Kentsel Dönüşüm Başkanlığı’nın koordinasyonunda, 291 riskli alan ve 1063 rezerv yapı alanında faaliyetler devam ederken, bunun için bugüne kadar yaklaşık 187 milyar liralık kaynak kullanıldı.
Konut stoku yenilemede İstanbul öncelikli
Konut stokunun yenilenmesinde ise ‘Büyük Marmara Depremi’ni bekleyen 15,7 milyon kişinin yaşadığı İstanbul’a ağırlık verildi.
50 Bin Sosyal Konut Kampanyası kapsamında İstanbul’da 6 bin 305, 100 Bin Sosyal Konut Kampanyası kapsamında 10 bin 820, 250 Bin Sosyal Konut Kampanyası kapsamında ise İstanbul’a 50 bin 210 konut kontenjanı sağlandı.