Türkiye son yıllarda perakende fiyatları zirveye oynuyor. Mağazalar yaz döneminde tabelalarında ‘indirimin indirimini’ gösterse de artık alışveriş yapmak Avrupa’dan bile pahalı hale geldi. Etiketlerdeki bu yükseliş yerlilerin yanında artık turistlerin de dikkatini çekmeye başladı.
Avrupa’dan daha pahalı olmaya başlayan Türkiye’de turistler de alışverişi kesti. Tablo böyle olunca turiste satışı büyük ölçüde daralan markalı perakende, yılın ilk yarısında ciroya katkıyı indirim kampanyalarıyla yerli müşteriden almaya çalıştı. Fakat indirim kampanyalarına rağmen satışlarda reel olarak düşüş devam etti.
Cironun yüzde 53’ü indirim kampanyasından geldi
Çatısı altındaki 518 marka ile gıda dışı perakende sektörünün en önemli temsilcisi olan Birleşmiş Markalar Derneği’nin (BMD) üyeleri arasında gerçekleştirdiği haziran ayı anketinin sonuçları açıklandı.
Anketle markaların ilk yarı performanslarını da ölçümlediklerini belirten BMD Başkanı Sinan Öncel, şunları söyledi: “Haziran anketimizde üyelerimize kampanyalı satışların yılın ilk yarısındaki toplam cirolarının içindeki payını sorduk. Üyelerimizin yüzde 53’ü, cironun en az yüzde 40 ve üzerini indirimli satışlardan elde ettiğini bildirdi. Yani gıda dışı markalı perakende, nakit akışını yılın ilk yarısında indirimli satışlarla döndürmeye çalıştı.”
İndirim kampanyalarına rağmen turist için cazibeyi kaybettiklerini söyleyen Sinan Öncel, “Ülkemizin turistler için alışveriş cazibesini kaybetmesi ve yerli müşterinin alım gücündeki daralma nedeniyle satışlarda reel olarak düşüş devam ediyor.
Merkez Bankası’nın verilerinde de anketimize paralel bir tablo ortaya çıkıyor. BMD üyelerinin yaklaşık yüzde 50’sini giyim ve ayakkabı markaları oluşturuyor. Merkez Bankası verilerine göre, giyim ve ayakkabıda işlem adedinin bu yılın ilk yarısında geçen yıla göre daraldığı görülüyor. Daha çok enflasyondan kaynaklanan ciro artışı ise yıllık TÜFE’nin altında kalıyor.
Nakit akışını devam ettirmek isteyen üyelerimizin, kârlılığı ikinci planda bırakarak bu zor dönemi atlatmaya çalışmalarına rağmen adet satışları ve cirolar, perakendede soğumanın devam ettiğini gösteriyor. Biz indirim kampanyalarının yanı sıra verimliliği artıracak önlemleri de devreye alıyoruz. Ancak kan kaybının daha da büyümemesi için ekonomi yönetiminin de özellikle kira ve hammadde başta olmak üzere maliyetleri düşürecek politikalarla destek vermesini bekliyoruz” diye konuştu.
“Büyük erozyon devam ediyor”
Sinan Öncel, iç pazarın yanı sıra özellikle hazır giyim ve ayakkabıda ihracatın gerilemesine paralel olarak binlerce firma kapandığı ya da kapasitesini düşürdüğü için istihdamın da daraldığının altını çizdi. Öncel, “Son 2,5 yılda hazır giyimde yüzde 25, ayakkabıda yüzde 30’un üzerinde istihdam kaybı bulunuyor. Özetle söylemem gerekirse hazır giyim ve ayakkabıda büyük bir erozyon devam ediyor” dedi.
Menüler internet ortamında yayınlanacak
Ticaret Bakanlığınca, lokanta, restoran ve kafelerde sunulan hizmet fiyatlarının tüketiciler tarafından kolayca karşılaştırılması için işletmelerin fiyat listelerinin internet ortamında yayınlanmasını sağlayacak bir sistem kurulması öngörülüyor.
Bakanlıktan yapılan açıklamada, perakende olarak satışa sunulan mal ve hizmetlere ait fiyat etiketleri, tarife ve fiyat listelerine ilişkin hususların Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun ve Fiyat Etiketi Yönetmeliği ile düzenlendiği belirtildi. Açıklamada, hazırlanan yönetmelik taslağının görüşe açıldığı aktarılarak, “Satıcı tarafından tüketici huzurunda tartılarak satılan ürünlerin ambalaj ağırlıklarına ilişkin daranın alınması zorunlu olacak.
Bir ahilik geleneği olan ‘ölçü ve tartıda doğruluk’ ilkesi esas alınarak satıcı tarafından tüketicinin talebi uyarınca tartılarak satışa sunulan ürünlerin tartımı esnasında dara alınacak, yani ambalaj ağırlığı düşülecek. Böylece, tüketicilerin satın aldığı ürünlerin net miktarı üzerinden ödeme yapması sağlanarak ekonomik çıkarlarını koruyucu bir önlem alınmıştır” ifadelerine yer verildi.
Karekod ile de fiyatlar gösterilecek
Yiyecek ve içecek hizmeti sunulan iş yerlerindeki masalarda menü ile fiyat listelerinin tüketicilere karekod ile de gösterilebileceğine işaret edilen açıklamada, şu değerlendirmede bulunuldu: “Lokanta, restoran, kafe, pastane ve benzeri yiyecek ve içecek hizmeti sunulan iş yerlerinde 1 Ocak 2024’te başlatılan kapı önünde ve masa üstlerinde fiziki menü listesi ve fiyat listesi sunulması uygulamasının yanı sıra bu listelere bundan böyle masa üstünde karekod kullanımı ile de ulaşılmasının önü açılarak, hem tüketiciler hem işletmeler açısından kolaylık getirilmiştir.”
Açıklamada, kriterleri, Bakanlıkça belirlenen yiyecek ve içecek hizmeti sunulan iş yerlerinin, fiyat listelerini bir sisteme aktaracağı belirtilerek, “Lokanta, restoran, kafe gibi işletmelerde sunulan hizmet fiyatlarının tüketiciler tarafından kolayca karşılaştırılması adına, söz konusu işletmelerin fiyat listelerinin internet ortamında yayınlanmasını sağlayacak bir sistem kurulması hedeflenmektedir” ifadeleri kullanıldı.