Ankara Tüm Emlakçılar Meslek Odası (ATEM) Başkanı Hakan Akçam, ev sahiplerinin TÜFE’ye göre değil, döviz kuruna göre kira artışına gittiğini belirterek, “Konut, yatırımcının gözünde TL’nin değer kaybına karşı güvenli liman haline geldi. İstanbul’da üç odalı dairelerin 2020’de 600 dolar olan kira bedeli 1700 doları aştı” dedi. Kira artışlarının sadece TÜFE’ye endekslenerek çözülemeyeceğini ifade eden Akçam, bölgesel rayiçler, konutun yaşı, metrekaresi gibi kriterlere dayalı bir denetim mekanizması kurulması için çağrıda bulundu.
Akçam, açıklamasında kiralardaki fahiş artışlara işaret ederek, bu artışın sadece ekonomik gerekçelerle açıklanamayacağını vurguladı.
“Fiyatlama sarmalı, arz-taleple açıklanamayacak noktada”
Konutun TL’deki değer kaybına karşı güvenli liman haline geldiğini belirten Akçam, “Piyasa psikolojisi dediğimiz şey, beklentilerle şekillenir. Bir bölgede bir ev 20 bin TL’ye kiraya verildiyse, yan sokaktaki ev sahibi de 18 bin TL istemeye başlıyor. Bu zincirleme fiyatlama sarmalı, arz-talep dengesiyle açıklanamayacak bir noktaya geldi” dedi.
“Fiyatlar artık ihtiyaçla değil, fırsatla belirleniyor”
Boş konut sayısının artmasına rağmen kira fiyatlarının düşmemesini “fiyatların artık ihtiyaçla değil, fırsatla belirlendiği” şeklinde değerlendiren Akçam, bunun kentlerin sosyolojik yapısını da değiştirdiğine işaret etti.
“Orta gelirli vatandaşlar kent merkezlerinden uzaklaştırılıyor”
Akçam, “Kiracılar sistem dışına itiliyor, orta gelirli vatandaşlar kent merkezlerinden uzaklaştırılıyor. Barınma hakkı, piyasa mantığına terk edilemeyecek kadar temel bir haktır” dedi.
“TOKİ uzun vadeli kiralama modeli uygulamaya koyabilir”
Hakan Akçam, sosyal konut seferberliği, boş konut vergisi, objektif kira denetimi ve kısa süreli kiramalamalara düzenleme gibi çözüm önerileri sunarken şu ifadelere yer verdi:
“Sosyal Konut Seferberliği: Devletimiz sosyal konut projelerini her geçen gün artırıyor. Aynı zamanda üretimini de hızlandırması şart. TOKİ gibi kurumlar, sadece mülkiyet değil, uzun vadeli kiralama modeliyle de devreye girmeli.
Boş Konut Vergisi: Yatırım amaçlı boş bırakılan konutlara kademeli vergi getirilmeli. Bu, piyasadaki yapay arz daralmasını ortadan kaldırır.
Objektif Kira Denetimi: Kira artışları sadece TÜFE’ye endekslenerek çözülemez. Bölgesel rayiçler, konutun yaşı, metrekaresi gibi kriterlere dayalı bir denetim mekanizması kurulmalı.
Kısa Süreli Kiralamalara Düzenleme: Airbnb gibi platformlar konutları turistik otele çevirdi. Belediyeler bu alanı denetlemeli, ruhsatsız kısa dönem kiralamalara sınırlama getirmeli.”