Türkiye deprem gerçeğiyle son günlerde sıkça yüzleşmeye başladı. Ege’de birkaç gün önce yaşanan 4 ve 5 büyüklüğündeki depremlerin ardından gözler olası depremin beklendiği İstanbul’a çevrilmeye başladı. Deprem uzmanları, fay hatlarında enerji biriktiğine işaret ederek, 7, hatta 7,5 büyüklüğünde bir deprem olabileceğini belirterek, “Kentsel dönüşümde hızlı yürümek lazım” uyarısı yaptı. Yüksek inşaat mühendisi, mimar ve deprem uzmanı Yoshinori Moriwaki ile İstanbul’da olası deprem riskini konuştuk.
“Yumuşak zeminin olduğu yerler riskli”
İstanbul’da 1509’da, 1766’da büyük depremlerin meydana geldiğine işaret eden Japon deprem uzmanı, “Artık deprem enerji biriktirdi, İstanbul’da yakın zamanda deprem gelebilir” ifadelerini kullandı. Olası bir deprem karşısında zayıf noktalara da işaret eden Japon deprem uzmanı Yoshinori Moriwaki, “Avrupa Yakası’nda eski Atatürk Havalimanından sonraki Batı tarafı. Yani yumuşak zeminin olduğu yerler. Avcılar, Esenyurt, sahil kesimleri gibi. Özellikle Avcılar tarafı. Batı tarafından yumuşak zemin kötü. Anadolu Yakasındaki riskli noktalar ise Tuzla, Pendik gibi yerler. Oralar da genel olarak yumuşak zemin. İstanbul’da olası bir deprem 7 ve 7’nin üzerinde 7,5 gibi olabilir. O nedenle İstanbul’da kentsel dönüşüm şart. Kentsel dönüşümde de hızlı yürümek lazım” uyarısında bulundu.
“Ruhsatsız yapılar risk taşıyor”
Depreme karşı sağlam yapılar için kentsel dönüşümün yanı sıra bina güçlendirmenin de kullanılabileceğini vurgulayan Yoshinori Moriwaki, ruhsatsız yapıların da büyük risk taşıdığının altını çizerek, “Maalesef izinsiz yapılar var. Bu binalar mutlaka kentsel dönüşüme girmeli. 21 milyon yapı stoku varsa, bunun bir kısmı ruhsatsız yapılar. Bu büyük bir sıkıntı. Deprem riski varsa bina çok önemli. Japonya’da kentsel dönüşüme itiraz edilmiyor. Çünkü bu herkesin yaşamını ilgilendiren bir konu” diye konuştu.
“Belediyelere de önerilerde bulunuyorum”
İstanbul’da bazı belediyelere depreme karşı güvenli yapılar konusunda önerilerde de bulunduğuna işaret eden Yoshinori Moriwaki, Tuzla, Sancaktepe, Esenler gibi yerlerin bunların arasında olduğunu söyledi. Kendisinin de Tuzla’da yaşadığını açıklayan Moriwaki, “Tuzla’da iki katlı bir evde yaşıyorum. Deprem testi yaptırdık. Orası da yumuşak zemin. Ancak Japonya’da da yumuşak zemin çok var. O nedenle ona göre bina yapılması gerekiyor. Binalar düzgün yapıldığı sürece sıkıntı yok. Türkiye’de jeoloji, jeofizik, sismoloji gibi konularda öneriler de veriyorum” dedi.
“Çocuklara yaşam üçgeni öğretilmeli”
1999 Marmara Depremi sonrası Prof. Dr. Ahmet Mete Işıkara’nın, “Deprem değil, bina öldürür” sözlerine işaret eden Yoshinori Moriwaki, “Binalar sağlam olduğu zaman sıkıntı yok” dedi. Deprem gerçeği karşısında çocukların bilinçlendirilmesine yönelik eğitimin de çok önemli olduğunun altını çizen Yoshinori Moriwaki, sözlerini şöyle sürdürdü: “Ne kadar çökse de bir yaşam üçgeni oluşuyor. O nedenle su, şişe, düşük, bir küçük çikolata ve tuz bir poşet içinde hazır olmalı yaşam üçgeninde. Çocuklara da bu öğretilmeli. Özellikle çocuklara bu eğitim verilmeli.”