Atlantik akıntılarının çökmesi gerçekleşmeye korkulandan çok daha yakın olabilir. Karmaşık bilgisayar simülasyonlarının kullanıldığı yeni bir çalışma tehlike sinyalleri veriyor. Science Advances dergisinde yayınlanan araştırmaya göre, küresel okyanus boyunca ısı ve tuzu etkili bir şekilde taşıyan Atlantik Meridyonel Devinim Sirkülasyonu (AMOC), son zamanlarda önemli bir “devrilme noktasına” doğru ilerliyor.
AVRUPA’DA SICAKLIKLAR 30 DERECE DÜŞEBİLİR
Donanımhaber’in aktardığı çalışma, çöküşün ne zaman gerçekleşebileceğine dair bir zaman çizelgesi sunmazken – AMOC sadece 2004’ten beri yakından gözlemleniyor – özellikle Avrupa ve Amazon yağmur ormanları için yıkıcı etkiler öngörüyor. Araştırmaya göre, AMOC çökerse, Avrupa’nın bazı bölgelerinde ortalama sıcaklıklar bir yüzyıl içinde 30 santigrat derece düşebilir.
Filmi yapılmıştı… Okyanus akıntı sistemi çökebilir!
Bir yüzyıl uzun bir süre gibi görünse de, bilim insanları olası değişikliklerin sadece on yıllar boyunca önemli ölçüde hissedileceğini söylüyor. Örneğin, Norveç’te Şubat ayı sıcaklıkları her on yılda 3,5 santigrat derece düşebilir. Çalışmanın yazarları, “Hiçbir gerçekçi adaptasyon önlemi bu kadar hızlı sıcaklık değişimleriyle başa çıkamaz” diye yazıyor.
Amazon’da da benzer şekilde, bilim insanları modellerinde kurak mevsimin yağışlı mevsime dönüştüğünü veya tam tersini gösteren yağış modellerinde ciddi bir değişiklik olduğunu fark ettiler. Yazarlar, bu değişikliklerin Amazon yağmur ormanlarının ekosistemini ciddi şekilde bozabileceğini savunuyor.
AMOC NEDİR?
Atlantik Meridyenel Devrilme Sirkülasyonu (İng: “Atlantic Meridional Overturning Circulation” veya kısaca “AMOC”), Atlas Okyanusu içindeki akıntı sistemlerinden biridir ve güneydeki ılık ve tuzlu suları kuzeye, kuzeydeki soğuk ve derin suları güneye taşır. Bu sirkülasyon, dünyanın çeşitli yerlerine sıcaklık getirir ve ayrıca okyanus yaşamını sürdürmek için gerekli besinleri taşır.
Dolayısıyla bu sistemdeki bozulma veya tam bir çökme sadece bölgesel değil bütünüyle bir iklim değişikliği ve etkisi ortaya çıkaracaktır. The Guardian, Grönland buzulları ve Kuzey Kutbu buz tabakalarının küresel ısınma nedeniyle beklenenden daha hızlı eriyerek denize tatlı su eklemesi ve güneyden gelen sıcak, tuzlu suyun batmasını engellemesinin korkuları arttırdığını belirtiyor.
Eğer kıyamet filmlerine ilginiz varsa bu senaryo size bir yerlerden tanıdık gelebilir. 2004 yılında çekilen meşhur kıyamet filmi Yarından Sonra da tam olarak bu akıntının kapanmasını ve sonrasında yaşanan aşırı iklim olaylarını anlatılıyordu. Science Advances’da yayınlanan yeni makale, çöküşün Atlantik’teki deniz seviyelerinin bazı bölgelerde bir metre yükselmesine de neden olacağını belirtiyor. Amazon’daki iklimin tersine dönmesinin dışında tüm bunlar, diğer sorunların yanı sıra gıda ve su kıtlığına yol açabilir.