Güneş lekeleri, Güneş’in yüzeyinde”görünen karanlık, gezegen boyutundaki bölgelere deniyor. Bilim insanları, sürekli olarak Güneş lekelerini izleyip çeşitli veriler elde ediyor.
Amerikan Uzay ve Havacılık İdaresi (NASA), Mars’tan görülebilecek kadar büyük bir Güneş lekesi keşfetti.
Uzmanlar, çevresine göre daha soğuk olan bu karanlık bölgenin, Dünya’nın elektrik şebekelerini devre dışı bırakabilecek enerjik patlamalara yol açabileceği uyarısında bulundu.
Mars’tan görüntülendi
NASA’nın Mars’taki Perseverance keşif aracı, bulunduğu bölgeden Güneş’teki lekenin görüntüsünü çekmeyi başardı.
Perseverance, kızıl gezegendeki Jezero Krateri’ni keşfederken 17 Ağustos’tan 20 Ağustos’a kadar güneş lekesini gözlemledi.
Mars, Güneş’in uzak tarafında döndüğü için Perseverance yaklaşan Güneş lekelerini Dünya’dan yaklaşık bir hafta önce görebiliyor.
Güneş lekeleri, Güneş’in manyetik alanı Dünya’nınkinden yaklaşık 2 bin 500 kat daha güçlü olduğunda meydana geliyor.
11 yıllık döngüden geçiyor
Güneş’in, solar hareketliliğin artıp azaldığı 11 yıllık döngülerden geçtiği biliniyor. En az Güneş aktivitesinin olduğu döneme solar minimum, en fazla Güneş aktivitesinin gözlemlendiği evreye de solar maksimum deniyor.
Şu sıralar Güneş’teki hareketliliğin artması, bazı patlamaları da beraberinde getiriyor. Geçtiğimiz günlerde Güneş’te meydana gelen patlama, 2022’deki 4. patlama olarak kayıtlara geçmişti.
Güneş patlamaları genellikle manyetik alanın çatışmaları ve tekrar düzenlenmesi sonucu ortaya çıkar. Güneş yüzeyindeki manyetik alanlar, zaman içinde değişiklik gösterebilir ve bu değişiklikler manyetik enerjinin serbest kalmasına neden olabilir.
Bu enerji serbest kaldığında, enerjiyi taşıyan ışıma ve parçacık rüzgarları meydana gelir.
Patlamaların Dünya üzerindeki etkileri
Güneş patlamalarının Dünya’ya etkileri de vardır. Özellikle yüksek enerjili parçacıklar, uzayda hareket ederken Dünya’nın manyetik alanı tarafından yakalanır ve manyetosferde (Dünya’nın manyetik alanının dış kısmı) etkileşime girer.
Bu etkileşimler, radyo iletişimini bozabilir, uyduların işlevlerini geçici olarak durdurabilir ve kutup bölgelerinde aurora (kuzey ve güney ışıkları) oluşturabilir.
Büyük Güneş patlamaları, yeryüzündeki elektriksel altyapı ve iletişim sistemleri üzerinde daha ciddi etkilere neden olabilir.
Bu nedenle, Güneş patlamalarının izlenmesi ve tahmin edilmesi önemlidir, böylece gerekli önlemler alınabilir ve gerektiğinde iletişim kesintileri gibi olumsuz etkileri en aza indirilebilir.