Sınırda Karbon Düzenleme Mekanizması (CBAM) ile birçok ülke üretim modellerinde hem lojistik hem de ham madde tedariki ve alternatifleri bakımından köklü değişikliklere sebep olacak. AB’ye ihracat yapan Türkiye ve tüm AB dışı ülkeler vergi sistemine tabi olacak. Taslak düzenlemeye göre AB Emisyon Ticaret Sistemi (ETS) kapsamında AB ürünleri için ödenen karbon fiyatı ile ithal mallar için ödenen karbon fiyatını eşitlemek üzere bir mekanizma kurulacak. AB’nin ithal edeceği ürünlerde sertifikasyon olmadığı takdirde ton başına 100 Euro tutarında ceza ödemesi gündemde yer alıyor. Sadece bu ceza tutarını ödemek de yeterli olmayacak. Yine taslak plana göre düzenlemeye uyulmadığı takdirde ise ton başına 200 Euro’yu bulan ilave vergi ödenecek.
GEKADER Kurucu Başkanı Fatih Eren: “Karbon vergisi “sınıra” yaklaştı, geri dönüşüm sektörü “kilit” oyuncu pozisyonunda”
Dünya üzerindeki doğal kaynakların risk altında olması, artan nüfus, sanayileşme, yeşilin azalması iklim krizlerine sebep olduğunu artık herkes tarafından biliniyor. Zira mevsim geçişleri artık son 10 yılda ciddi oranda dengesiz halde seyrediyor. Mevsimlerde ise 1 ila 2 derece arasındaki artış gezegenimize ağır yaralar bırakıyor. Tüketim ve buna bağlı üretim mevcut haliyle ilerlemesi durumunda gezegenimiz için tehlike çanları çalıyor. Bu olumsuzlukların büyük bir kısmını ise üretimden kaynaklı ortaya çıkan karbon gazı salınımı oluşturuyor. Birçok ülke karbon salınımını en aza indirmek için bir dizi önlemler alıyor. Türkiye’de üretim yapan birçok sektörde, yeşil enerjiye geçişler hızlı bir şekilde sürüyor. Geri dönüşüm sektörü ise Türkiye’de AR-GE çalışmaları sayesinde karbon ayak izini azaltan ve sıfırdan üretimde doğal kaynakların korunması konusunda birçok sektöre farklı çözümler sunan kilit oyuncu pozisyonunda yer alıyor. Avrupa’da “Sınırda Karbon Düzenleme Mekanizması” ile somut adımların orta vadede atılacağına işaret eden Geri Dönüşümcüler ve Geri Kazanımcılar Derneği (GEKADER) Kurucu Başkanı Fatih Eren, Türkiye’nin de karbon vergisi konusunda gerekli adımları atması gerektiğine vurgu yaptı. GEKADER Başkanı Fatih Eren, “Avrupa İmar ve Kalkınma Bankası (EBRD)’ndan yapılan açıklamaya göre AB’ye üye ülkeler, “Sınırda Karbon Düzenleme Mekanizması” ile karbon fiyatlandırma sistemine sahip olmayan ülkelerden gerçekleştirilen yüksek karbon ayak izine sahip malların ithalatını izlemeyi ve azaltmayı amaçlıyor. İhracatın yüzde 50’sini AB ülkelerine yapan Türkiye, Rusya – Ukrayna arasındaki gerilimden ağır hasar alan birçok Avrupa ülkesinin “üretim ülkesi” pozisyonunda. Bu konumunu koruyabilmesi için ise “Sınırda Karbon Vergisi” altyapı çalışmalarını hızlandırması gerekiyor.” Dedi.
Sınırda Karbon Düzenleme Mekanizması
Sınırda Karbon Vergisi, Avrupa Birliği Yeşil Mutabakatı doğrultusunda Paris İklim Antlaşması’nda alınan sıcaklık artışının 2 derecenin altında tutma eylem planının en önemli sac ayağından birini oluşturuyor. Yeşil Mutabakat ile birçok ülkede karbon emisyonlarını azaltmaya dönük çok ciddi adımlar ve firmalara yaptırımlar uygulandı ve uygulanmaya devam ediyor. Geri dönüşüm karbon emisyonlarını azaltmaya yarayan sektörlerin başında geliyor. AB’nin Karbon emisyonları 2030’a kadar yüzde 55 oranında 2050 yılında ise karbon nötr olma hedefi var.
GEKADER Başkanı Fatih Eren: “Sınırda karbon vergi sisteminde ‘vites artırmak’ gerekiyor”
Sınırda karbon vergisinin Türkiye’nin önünde “şimdilik” engel ancak orta ve uzun vadede büyük katkı sunacağına işaret eden GEKADER Kurucu Başkanı Fatih Eren, tüm dünya ülkelerinin eş zamanlı olarak hareket etmesi gerektiğine de vurgu yaptı. Fatih Eren, Sadece geri dönüşüm sektörü değil, ihracat yapan birçok sektörün karbon vergisiyle birlikte olumsuz yönde etkilenebileceğine işaret eden Eren, “Türkiye gibi üretim konusunda bölgesel üs konumuna doğru ilerleyen ülkelerde karbon vergisi konusunda çok ciddi çalışmalar yapılıyor. Hatta Uluslararası Enerji Ajansı (IEA) Başkanı Fatih Birol da bazı ülkelerin ikili görüşmeler yapmak üzere Brüksel’le görüşme halinde olduğunu söylüyor. Karbon salınımı, karbon ayak izi gibi birçok konu başlıkları ilgili kamu ve kuruluşlarla istişare edilerek, her ülke kendi dinamikleri doğrultusunda hesap ve planlamalar yapıyor. İhracattaki pozisyonumuzu kaybetmemek adına Türkiye’nin de hızlı bir şekilde hayata geçireceği somut adımlar atması ve karbon vergisi düzenlenmesinde deyim yerindeyse vites artırması gerekiyor. Zira Türkiye ihracatın yüzde 50’ye yakın bir kısmını Avrupa ülkelerine yapıyor.
GEKADER Kurucu Başkanı Fatih Eren konuşmasını şöyle sürdürdü:
Dolayısıyla Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı ile Ticaret Bakanlığı idaresinde sürecin daha da hızlanacağına inancımız tam. GEKADER olarak üzerimize düşen vazifeyi ifa etmeye hazırız. Sadece Türkiye’nin değil, tüm dünya olarak ortak hareket edilmesi gerektiğine vurgu yapan Fatih Eren, nüfus ve üretim konusunda Çin, Hindistan gibi ülkelerin de bu vergiye ve yeni düzene ayak uydurmaları gerektiğini hatırlattı.