Mazars Denge Ankara Ortaklarından Eski Hesap Uzmanı ve Yeminli Mali Müşavir İlyas Emre Yayla, 07.12.2019 tarihinde 7194 sayılı kanun ile ilk kez uygulanan ve vergi türü itibariyle servet vergisi olan Değerli Konut Vergisi’ne ilişkin açıklama yaptı.
DEĞERLİ KONUT VERGİSİ NEDİR?
Değerli konut vergisi kısaca; mesken başka bir ifade ile konut olarak sahip olunan 2021 yılı için 5.227.000 TL’yi aşan değerdeki taşınmazların üzerinden alınan artan oranlı bir vergidir. Taşınmazın değeri tespit edilirken Emlak Vergisi Kanunu’na göre belirlenen vergi değeri dikkate alınacak olup taşınmazın bulunduğu yerdeki belediyeden bu tutar mükellefler tarafından öğrenilebilecektir. Ayrıca, taşınmazın verginin konusuna girmesi için mutlaka tapuda konut olarak belirlenmiş olması veya fiilen konut olarak kullanılması gerekmektedir. İş yeri olarak tapuda yer alan ve bu şekilde kullanılan taşınmazlar verginin konusuna girmemektedir.
DEĞERLİ KONUT VERGİSİ’Nİ KİMLER ÖDEYECEK?
Tapuda konutun sahibi kim ise değerli konut vergisinin mükellefi de o’dur ve vergi bu kişi tarafından ödenecektir. Taşınmazın sahibinin küçük veya kısıtlı olması bu kişilerin mükellef olmasını engellemeyecektir. Ancak eğer tapuda bir intifa hakkı tesisi yapılmış ise bu sefer verginin mükellefi intifa hakkı sahibi olup vergi intifa hakkı sahibi tarafından ödenecektir.
Son olarak, bir konuta birden çok kişinin paylı mülkiyet halinde sahip olması durumunda, taşınmazın verginin konusuna girip girmediği tespit edilirken hissedarların payları değil, taşınmazın toplam değeri dikkate alınır ancak pay sahipleri hisseleri oranında mükellef olurlar.
DEĞERLİ KONUT VERGİSİ MÜKELLEFİYETİ, NE ZAMAN BAŞLAR NE ZAMAN SON BULUR?
Değerli Konut Vergisinin mükellefiyeti; taşınmazın vergi değerinin Kanunda belirtilen eşik değeri aştığı tarih, taşınmazın edinilmesi veya muafiyetin sona erdiği tarihi ‘takip eden yıldan’ itibaren başlar.
Değerli konut vergisine tabi olan taşınmazın vergi değerinin, beyannamenin verileceği yılda geçerli olan tutarın altında kalması halinde veya taşınmazın satımı/devri ile mükellefiyet sona erecektir. Ancak taşınmazın elden çıkartılması durumunda, satıcı sattığı yıla ilişkin verginin tamamını ödeyecek, alıcı ertesi yıl vergi ödemeye başlayacaktır. Özetle; 2021 yılında vergi ödeyecek olan mükellef tespitindende 31.12.2020 tarihinde değerli konuta sahip olan kişilerdir.
DEĞERLİ KONUT VERGİSİ’Nİ KİMLER ÖDEMEYECEK?
Türkiye sınırları içinde konut (mesken) nitelikli tek taşınmazı olanlar, değeri ne olursa olsun Değerli Konut Vergisi ödemeyecektir. Ayrıca, birden fazla konut nitelikli taşınmazı bulunanların, değerli konut vergisi konusuna giren en düşük değerli konut nitelikli tek taşınmazı vergiden istisna olacaktır ve beyannameye dahil edilerek değeri üzerinden vergi ödenmeyecektir.
Ayrıca; genel ve özel bütçeli idarelerin, belediyelerin, üniversitelerin ve Toplu Konut İdaresi Başkanlığının maliki veya intifa hakkına sahip olduğu mesken nitelikli taşınmazlar ile Yabancı devletlere ait olup elçilik ve konsolosluk olarak kullanılan mesken nitelikli taşınmazlar ile elçilerin ikametine mahsus mesken nitelikli taşınmazlar (karşılıklı olmak şartıyla) ve merkezi Türkiye’de bulunan milletlerarası kuruluşlara, milletlerarası kuruluşların Türkiye’deki temsilciliklerine ait mesken nitelikli taşınmazlar vergiden istisnadır.
Son olarak esas faaliyet konusu bina inşası olanların işletmelerine kayıtlı bulunan ve henüz ilk satışa, devir ve temlike konu edilmemiş yeni inşa edilen mesken nitelikli taşınmazlar da vergiden istisnadır.
Değerli Konut Vergisi taşınmazın değerine göre tespit edilecek vergi matrahı üzerinden artan oranlı olarak ödenecektir. Dolayısıyla, taşınmazın değeri arttıkça daha fazla vergi ödenmesini gerektiren bir tarife belirlemiştir. Verginin konusuna giren taşınmazların değerleri belediyelerden temin edilerek toplam değer üzerinden 5.227.000 lira altına vergi hesaplamadan üstü için bina değerine göre binde 3, 6 ve 10 olmak üzere artan oranlı olarak hesaplanacaktır.
DEĞERLİ KONUT VERGİSİ NE ZAMAN VE NASIL BEYAN EDİLECEK?
Vergi, Değerli Konut Vergisi Beyannamesi üzerine tarh olunacaktır. Beyanname tam mülkiyet, paylı mülkiyet ve intifa hakkına konu taşınmazlar için 1 no’lu, elbirliği mülkiyetine konu taşınmazlar için ise 2 no’lu beyanname ile şubat ayının 20’nci günü sonuna kadar taşınmazın bulunduğu yer vergi dairesine verilecektir.
Beyannamenin verildiği yetkili vergi dairesi tarafından yıllık olarak tarh ve tahakkuk ettirilen Değerli Konut Vergisi ve ilgili yılın şubat ve ağustos aylarının sonuna kadar iki eşit taksitte ödenecektir.